Stichting BNL heeft een onderzoek laten uitvoeren naar de stand van het interbibliothecair leenverkeer (IBL) bij openbare bibliotheken. De uitkomsten van dit onderzoek worden meegenomen in de onderhandelingen met OCLC over een nieuw af te sluiten contract eind dit jaar.
Het IBL-onderzoek, dat tussen januari en maart 2014 is uitgevoerd door Johan Stapel (BNL) en Leo Hörnig (Hörnig Consultancy), bestond uit deskresearch, een enquête en een expertmeeting.
De volgende zaken zijn onderzocht:
- Hoe presteren de landelijke IBL-systemen VDX en NCC/IBL? Bieden ze, met het oog op de aanstaande onderhandelingen over de nieuwe OB-overeenkomst in het kader van de Gemeenschappelijke Informatie-infrastructuur (GII), waar voor hun geld?
- Wat is de kwaliteit van de landelijke dienst Aanvragen? Verlopen de aanvraag- en leverprocessen goed? Zijn er knelpunten? Zo ja, zijn die van systeemtechnische of organisatorische aard?
- Hoe groot is de stroom aanvragen die via provinciale systemen worden ingediend en afgehandeld? Hoe presteren de bibliotheken? Is er binnen provincies sprake van afstemming?
Belangrijkste bevindingen
- Zowel het landelijk leenverkeer als de dienst Aanvragen/ VDX laat een zeer sterke afname zien t.o.v. landelijke uitleenstatistieken
- De Plusbibliotheken en de Centrale Discotheek Rotterdam vervullen in het landelijk leenverkeer een belangrijke rol
- De totale omvang van het Provinciaal leenverkeer (OBL) is circa twee miljoen aanvragen
- Provinciaal leenverkeer (OBL) verschilt sterk per provincie, en het IT-landschap is divers
- Het honoreringspercentage van het OBL is veel hoger dan dat van de dienst Aanvragen/ VDX
- Tariefwijzigingen hebben invloed op het aantal aanvragen.
Conclusies
Uit het IBL-onderzoek kunnen de volgende voorzichtige conclusies worden getrokken:
- De business case van het VDX-systeem behoeft aanscherping
- De bestaande IBL- en OBL-processen lijken efficiënter te kunnen worden ingericht
- Er is een relatie tussen een goed collectiebeleid en een goed functionerend IBL
- Het ontbreken van uniformiteit in spelregels en tarieven lijkt een belangrijke factor te zijn voor het onevenwichtige beeld dat het provinciaal leenverkeer laat zien.
Vervolgstappen
Het onderzoek heeft belangrijke informatie opgeleverd. BNL ondersteunt het voorstel van de stuurgroep die de onderhandelingen met OCLC voorbereidt om een werkgroep in te stellen. Deze werkgroep krijgt de opdracht om de toekomstscenario’s voor het IBL uit te werken.
Lees de uitgebreide versie van de bevindingen (pdf) en van de resultaten/cijfers van het IBL-onderzoek (pdf) op de website van Bibliotheek.nl.