Prof. dr. Ferenc Postma maakte voor de UB-Erfgoedvitrine van de Universiteitsbibliotheek van de VU in Amsterdam een expositie over Franeker academisch drukwerk uit de Postma-Gosker-Bibliotheek. Hij heeft deze bibliotheek samen met zijn echtgenote dr. Margriet Gosker met veel liefde opgebouwd en in 2012 aan de VU geschonken. De expositie is tot 31 maart te zien.
‘In Franeker kon men in de 16e eeuw al drukken met Hebreeuwse fonten – dat was heel bijzonder. In de tentoonstelling zie je het eerste boek dat hoogleraar Hebreeuws Drusius in Franeker liet drukken,’ vertelt Postma aan Collectieverhalen VU-erfgoed. ‘Daar zitten al een paar stukjes Hebreeuws font in. Het is een filologisch commentaar op het boek Ruth. Hij geeft uitleg over moeilijk te vertalen Hebreeuwse woorden en uitdrukkingen. Drusius trok leerlingen uit heel Europa. Twee van zijn leerlingen, Baudartius en Bogerman, hebben meegewerkt aan de Statenvertaling wat betreft het Oude Testament.’
Disputaties van Hongaarse studenten
Ook te zien zijn disputaties die Hongaarse studenten in Franeker lieten drukken. Postma: ‘Het onderwijs bestond in die tijd uit hoor- en dispuutcolleges. Voor die laatste moesten studenten een disputatie schrijven en onder leiding van de hoogleraar verdedigen. Ze werden in kleine oplage (80-100) gedrukt en circuleerden alleen binnen de universiteit. Al het onderwijs was in het Latijn, dus de Hongaren schreven ze ook in het Latijn. Deze boekjes geven een mooie inkijk in de universiteits- en wetenschapsgeschiedenis.’
Fascinatie
Waar komt Postma’s fascinatie voor Hongaarse drukken vandaan? ‘Mijn moeder was Hongaarse, maar pas toen we in 1984 voor het eerst naar Hongarije gingen, ontdekte ik dat er veel Hongaarse studenten in Franeker gestudeerd hebben – tot 1811 in totaal zo’n 1200. De Hongaren die in Franeker gestudeerd hebben zijn vanaf 1986 een speerpunt geworden in mijn onderzoek. Ik heb ook nog steeds een leerstoel over dit thema in Hongarije.’
(Beeld: Ferenc Postma en Margriet Gosker. Foto: Jan Schot)