Een van de aandachtspunten van SURF, de ICT-samenwerkingsorganisatie voor onderwijs en onderzoek in Nederland, is groene ICT en duurzaamheid. Verantwoordelijk projectmanager Gerard van Westrienen geeft een aantal tips voor ‘groene’ ICT-ontwikkelingen.
Door: Ronald de Nijs
Hoe duurzaam kun je ICT maken?
‘ICT zal altijd stroom kosten, dus moet je kijken hoe je de benodigde energie op een duurzame manier kunt opwekken. Niet via een kolencentrale, maar via zon- en windenergie, zodat je als organisatie CO2-neutraal wordt. Maar ICT kan ook bijdragen aan vergroening. Neem bijvoorbeeld de CO2-voetprint van een hogeschool. Tachtig procent daarvan wordt veroorzaakt door het woon/werkverkeer. Met de inzet van ICT kun je die voetprint verlagen. Organiseer het onderwijs zodanig dat studenten bijvoorbeeld twee dagen thuis online colleges volgen.’
Datacenters waren ooit stroomvreters, nu hebben ze flinke stappen gemaakt?
‘Nog geen tien jaar geleden ging de helft van alle gebruikte stroom in datacenters naar de koeling ervan, de andere helft ging naar het stroomgebruik van de hardware zelf. De datacenters hadden er dus direct financieel belang bij als ze het energiegebruik konden terugbrengen. Dat is gelukt met onder andere koeling door de buitenlucht en met koude-warmteopslag. De volgende stap is hoe je de hardware zo efficiënt en zuinig mogelijk kunt gebruiken. En de laatste stap is hoe je de software kunt inzetten. Dat laatste is een onontgonnen gebied. Software stuurt de hardware aan, dus als je die goed programmeert, dan is ook daar nog een wereld te winnen.’
Het delen van de ICT-infrastructuur is raadzaam voor organisaties?
‘Als elke organisatie met een klein eigen datacenter voortaan één datacenter met andere organisaties deelt, is dat niet alleen efficiënter maar ook duurzamer. Voor kleinere instellingen zoals bibliotheken kan de stap naar de cloud ook al vele malen duurzamer zijn. Toch moet je er altijd kritisch naar blijven kijken. Stel dat je datacenter op zon- of windenergie draait, en je gaat over naar de cloud waarbij de energie uit kolen komt, dan is het de vraag of die overstap wel zo veel duurzamer is.’
Wat te doen met afgedankte computers?
‘Zorg ervoor dat een afgedankte pc niet zomaar wordt vernietigd of ergens in Afrika gedumpt wordt. Let er bijvoorbeeld op dat als de hardware wordt vernietigd, er zoveel mogelijk grondstoffen worden teruggewonnen. Maar sta ook stil bij de fase daarvoor: hoe kun je apparatuur die economisch gezien end of life is, maar in fysieke zin nog niet, opknappen en opnieuw inzetten?’
Heb je nog een laatste tip?
‘Kijk kritisch naar hoe vaak gedigitaliseerde bibliotheek- en archiefcollecties geraadpleegd worden. Als klanten bepaalde collecties eens in de vijf jaar inzien, moet je dat gedigitaliseerde materiaal dan on the spot beschikbaar houden? De data van weinig geraadpleegde collecties staan immers op een draaiende disk in het datacenter en dat kost stroom. Die data kun je ook op tape zetten. In het laatste geval wordt alleen energie verbruikt als de data wordt opgevraagd. En met een “tape-robot” heeft de gebruiker dan alsnog binnen een paar minuten de gewenste informatie ter beschikking.’
Nationale dag voor duurzaamheid in het hoger onderwijs
Op 25 mei presenteert SURF de ontwikkelingen op het gebied van groene ICT en duurzaamheid in hoger onderwijs en onderzoek. ‘Het belangrijkste is,’ vertelt Gerard van Westrienen, ‘dat op deze dag studenten, onderzoekers, docenten en professionals uit het bedrijfsleven en vanuit de overheid elkaar kunnen ontmoeten.’ nddho.surf.nl
Ronald de Nijs is eindredacteur van IP.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 4 / 2018. Het gehele nummer kun je hier lezen.