Bibliotheken mogen zonder toestemming van auteur of uitgever boeken digitaliseren, mits ze ervoor zorgen dat de lezer die digitale versie niet in handen krijgt. Dat schrijft de advocaat-generaal van het Europees Hof van Justitie in een advies aan de nationale rechters. Wordt het advies overgenomen, dan kan dit zorgen voor nieuwe verhoudingen tussen bibliotheken en uitgevers.
Aanleiding voor het advies is een rechtszaak in Duitsland tussen de Technische Universiteit van Darmstadt en uitgeverij Eugen Ulmer KG; de laatste maakte bezwaar tegen het digitaliseren van een geschiedenisboek. De uitgeverij meent dat de universiteit het boek niet mag digitaliseren maar in plaats daarvan het e-book moet aanschaffen. De Duitse rechter die de zaak behandelt, vroeg het Europese Hof hoe de Europese regelgeving over deze kwestie moet worden uitgelegd.
Wel legt de advocaat-generaal een beperking op: gebruikers moeten geen kopie kunnen maken van de (beveiligde) digitale kopie. Bovendien mag de kopie alleen binnen de muren van van de bibliotheek te raadplegen zijn.
Als het Europese Hof van Justitie het advies overneemt, kan dat zorgen voor nieuwe verhoudingen tussen bibliotheken en uitgevers. Dit schrijft Raymond Snijders, senior informatiebemiddelaar bij Hogeschool Windesheim, op zijn Vakblog, waar de achtergronden van het advies uitgebreid aan bod komen.
’Bibliotheken kunnen er dan voor kiezen om titels uit hun collecties zelf te digitaliseren en via raadpleegplekken in elk geval toegankelijk te maken voor hun gebruikers, zolang ze maar maatregelen nemen om het kopiëren van die zelf gemaakte ebooks te voorkomen,’ aldus Snijders. ’Dat zal vanzelfsprekend niet de ideale manier zijn voor bibliotheken om ebooks aan te bieden maar geeft wel een alternatief voor al die situaties waarin een uitgever erg hoge bedragen vraagt, ongunstige voorwaarden stelt of gevraagde titels alleen als pakket in combinatie met vele andere niet gewenste titels wil verkopen.’