Vertegenwoordigers van Rijk, provincies en gemeenten en van openbare bibliotheken hebben het Bibliotheekconvenant 2020-2023 bekrachtigd. Hiermee benadrukken ze het belang van een volwaardige lokale bibliotheekvoorziening.
Dit is een voorwaarde om een bijdrage te kunnen leveren aan de drie grote maatschappelijke opgaven waar ze zich de komende jaren op gaan focussen: het bestrijden van laaggeletterdheid, het bevorderen van digitale inclusie en het stimuleren van persoonlijke ontwikkeling. Met het convenant volgen de partijen de aanbevelingen op uit de evaluatie van de Wet openbare bibliotheekvoorzieningen (evaluatie Wsob) en het bijbehorende advies van de Raad voor Cultuur van februari 2020. De Raad benadrukt in zijn advies de noodzaak van een goed functionerend bibliotheekstelsel en ziet bibliotheken als ‘humuslaag’ voor een kwalitatief hoogwaardige kennissamenleving.
Maatschappelijke opgaven
De komende jaren werken de partijen nauw met elkaar samen aan de drie maatschappelijke opgaven, waarbij bibliotheken een natuurlijke rol van betekenis hebben. Hierbij worden ook andere netwerkpartners betrokken, die zich met deze uitdagingen bezighouden. De focus ligt op:
- Laaggeletterdheid: de bibliotheek speelt van oudsher een belangrijke rol bij leesbevordering. Er komt een extra impuls om met name bij jongens, vmbo’ers en leerlingen met een meertalige achtergrond het lezen te stimuleren. Partijen zetten zich in om succesvolle programma’s zoals de Bibliotheek op school door te ontwikkelen en bij te dragen aan het Leesoffensief, waarin ook het onderwijs een essentiële rol heeft.
- Digitale inclusie: digitalisering en technologie hebben een steeds grotere impact op ons leven. Iedereen moet kunnen meedoen in de digitale samenleving. Eind 2021 hebben alle bibliotheken een Informatiepunt Digitale Overheid (IDO) waar mensen bijvoorbeeld terecht kunnen met vragen over hun belastingaangifte en is het cursusaanbod geïntensiveerd.
- Leven lang ontwikkelen: bibliotheken dragen als partner in lokale en regionale leernetwerken bij aan de persoonlijke ontwikkeling van burgers, die is gericht op basisvaardigheden en arbeidsparticipatie. Daartoe wordt het landelijk dekkende programma Bibliotheek en basisvaardigheden voortgezet en uitgebouwd. Daarnaast wordt er een interactief leer- en ontwikkelplatform opgezet voor de gebruikers van bibliotheken, met inloopscholen en makerplaatsen in bibliotheken.
Toekomst bibliotheekstelsel
Door hun rol bij deze maatschappelijke opgaven te pakken laten bibliotheken aan de (lokale) overheid zien hoe belangrijk zij zijn voor de samenleving. En hoe belangrijk een goed functionerend bibliotheekstelsel op lokaal, regionaal en landelijk niveau is. In het convenant staat daarom ook beschreven wat nodig is om de toekomst van bibliotheekvoorzieningen te garanderen zodat bibliotheken hun taken kunnen blijven uitvoeren: zo is afgesproken om de robuustheid van de bibliotheekorganisaties te behouden en te vergroten en moeten bibliotheken goed bereikbaar en toegankelijk blijven. Ook moeten ze kunnen beschikken over voldoende en goed gekwalificeerd personeel en vrijwilligers. Een collectief landelijk bibliotheeksysteem is wenselijk. Tot slot zijn samenwerking, certificering en monitoring en innovatie van belang.
Het Bibliotheekconvenant 2020-2023 is hier te downloaden.
Foto: Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) Bijlmerplein, fotograaf Marco Heyda.