Professionele archivarissen zorgen er samen met hobbydocumentalisten voor dat het internet de oorlog in Oekraïne niet vergeet. Samen zijn ze bezig om terabytes aan data – van online nieuwsberichten en posts op sociale media tot websites van de Universiteiten in Oekraïne en de overheid – te verzamelen en vast te leggen, zo meldt Vice.
The Internet Archive archiveert al sinds 2014 het bredere conflict in Oekraïne, maar aangezien de websites van de Oekraïense overheid te maken hebben met langdurige storingen als gevolg van cyberaanvallen – en het dreigende risico van beschadiging of verwijdering – heeft de organisatie ook de taak op zich genomen om back-ups van het hele Oekraïense internet te maken.
Met behulp van crowd sourced auto-archiving software die draait op een virtuele machine die ze ArchiveTeam Warrior hebben genoemd, heeft de organisatie vrijwilligers over de hele wereld ingezet, van wie velen talloze terabytes aan opslagcapaciteit voor het project hebben gedoneerd. Deze vrijwilligers maken al sinds het begin van de oorlog gestaag back-ups van het Oekraïense internet. Bij elkaar zijn er al 68 miljoen items (webpagina’s, documenten en andere bestanden) met meer dan 2,5 terabyte aan data verzameld van verschillende websites in het .ua-domein. Een tweede project, Ukr-net genaamd, heeft tot doel tientallen miljoenen extra items en terabyte aan data op het Oekraïense internet te bewaren.
Nieuwswebsites op de blockchain
Daarnaast hebben organisaties als het Center for Information Resilience en Bellingcat een crowd sourced-kaart gebouwd om elke oorloggerelateerde post op sociale media in de regio te documenteren, variërend van burgerfoto’s van de beweging van zwaar Russisch materieel tot beweringen van de Oekraïense regering over bombardementen op kleuterscholen.
Verder zijn hobbyisten op Data/Hoarder subreddit bezig om de crisis in Oekraïne online vast te leggen, waarbij ze de Internet Archive Wayback Machine gebruiken om de websites van de tien grootste universiteiten van Oekraïne en de dagelijkse online persberichten over de Russische invasie te verzamelen en te archiveren.
Reddit-gebruiker Detz zegt dat ze een bètaproject hebben bedacht om snapshots van nieuwswebsites te maken en deze permanent op de blockchain op te slaan. Het project neemt dagelijks twee schermafbeeldingen van 35 grote websites, waardoor een overzicht van de lopende nieuwsverslaggeving in vogelvlucht wordt geboden.
OSINT-verslaggevers
De documentalisten ervaren overigens hier en daar tegenslag, bijvoorbeeld omdat automatische auteursrechtfilters per ongeluk eenvoudige afbeeldingen van tanks en andere hardware als ‘terrorismegerelateerd’ markeerden. En open source intelligence (OSINT)-verslaggevers werden bijvoorbeeld tijdelijk van Twitter verbannen omdat hun pogingen om de Russische troepenopbouw vóór de invasie te documenteren ten onrechte als verkeerde informatie werden aangeduid.