Moritz Stefaner (1977) heeft samen met Drew Hemment, ontwerper en oprichter van het innovatielab FutureEverything, en Studio NAND uit Berlijn furore gemaakt met het project Emoto. In dit project onderzoeken ze met behulp van het twitterverkeer tijdens de Olympische Spelen 2012 in Londen nieuwe mogelijkheden van storytelling. IP sprak met designer, consultant en onderzoeker Stefaner.
Door: Niall MacKellar
Wat houdt het project Emoto in?
‘Het project Emoto (emoto2012.org) heeft de wereldwijde twitterberichten rond de Olympische Spelen 2012 in Londen vastgelegd in zowel een interactieve online visualisatie als een fysiek beeldhouwwerk. We hadden daarvoor de beschikking over 12,5 miljoen berichten die realtime werden gegenereerd en die de trending topics van dat moment verbeeldden.’
‘De fysieke datasculptuur (zie foto) vormt de kern van de installatie. Zij bestaat uit zeventien objecten waarin alle tweets zijn vastgelegd die wij steeds op één dag hebben verzameld. Door middel van heat maps hebben we geprobeerd de meest interessante thema’s eruit te lichten, zoals de bedreigingen aan het adres van de Britse schoonspringer Tom Daley.’
Waarom hebben jullie deze visualisatie gemaakt?
‘Het was spannend om te zien hoe de online reacties en de perceptie van de Spelen zouden verschillen van de berichtgeving in de traditionele media. De online gebeurtenissen van zo’n groots en mondiaal evenement zijn een fascinerende gegevensbron om mee te werken. Het unieke is dat de tijdlijn van de Olympische Spelen in onze visualisatie voor iedereen dezelfde is; op die manier kunnen we het commentaar en de tweets vergelijken met de gebeurtenissen die daadwerkelijk hebben plaatsgevonden. Zo komen patronen aan het licht bij bepaalde belangrijke gebeurtenissen of specifieke sporten.’
Jullie visualiseren de data zowel in digitale als fysieke vorm.
‘Het project bestond uit drie onderdelen: een web-based applicatie, een digitale origami-achtige visualisatie en een fysieke datasculptuur. Tijdens de Spelen hebben we de emotionele respons realtime in een interactieve web-based applicatie gevisualiseerd. Onze infrastructuur maakte gebruik van de Twitter Streaming API. Die API zocht naar tweets over de Olympische Spelen en verdeelde deze in verschillende categorieën, van vrolijke tot boze berichten.’
‘Deze gegevens werden gevisualiseerd op basis van een origami-achtige visualisatievorm, zodat je gemakkelijk kunt vergelijken hoe populair of controversieel verschillende onderwerpen waren op een bepaald moment tijdens de Spelen.’
‘Daarnaast worden alle tweets in een soort stroomachtige berichtgeving gevisualiseerd waarbij er gebruik gemaakt wordt van het zogenaamde “inverse parallax”- effect. Dit betekent dat de belangrijkste tweets langer in beeld komen, terwijl minder geciteerde of genoemde tweets sneller passeren op de achtergrond. Verder probeerden we met dit project de vergankelijkheid van de digitale wereld – waarbij tweets voorbijvliegen en binnen een seconde weer verdwijnen – te combineren met de fysieke wereld. De informatie is nu in een blijvend object gegoten.’
Beschouw je informatiedesign als kunstvorm?
‘Voor mij zijn begrippen als waarheid en schoonheid even belangrijk. Als je een van deze vormen in een visualisatie gebruikt, is de visualisatie wat mij betreft nog niet compleet. Ik moet daarbij denken aan wat de beroemde ontwerper en systeemtheoreticus Richard Buckminster Fuller eens heeft gezegd. Hij dacht niet na over schoonheid wanneer hij begon met een ontwerp, machinebouw of architecturaal project. Zijn aandacht ging hoofdzakelijk uit naar de functie. Bleek het uiteindelijke ontwerp er niet mooi uit te zien, dan wist hij dat er iets niet klopte. Voor Buckminster Fuller was schoonheid, in zekere zin, een indicator van de functionaliteit en de waarheid. Design is veel meer dan alleen decoratie.’
‘Vaak denken mensen dat design het verfraaien van een reeds bestaande structuur is. Suiker uit een ontworpen zakje dat je op het laatst nog aan de koffie kunt toevoegen. Dat is de verkeerde aanpak.’ ‘Een goed ontwerp is verweven met de inhoud dat het communiceert. Het bestaat uit het denken over wat te laten zien, wat weg te laten, wat te doen oplichten, hoe informatie te structureren; welk ritme, visuele flow en tempo je in je verhaal wilt hebben. Dat zorgt ervoor dat een ontwerp klopt.’
Niall MacKellar volgt de master Information Design aan de Design Academy Eindhoven.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 9 / 2014. Het gehele nummer kun je hier lezen