De Haagse Rechtbank gaat vragen stellen aan het Europese Hof van Justitie over het uitlenen van e-boeken door openbare bibliotheken. De Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) spande een proefprocedure aan tegen de Stichting Leenrecht die draait om de vraag of e-boeken onder het leenrecht vallen of niet.
De Haagse rechtbank heeft op 3 september het vonnis bekendgemaakt. De Haagse Rechtbank zal prejudiciële vragen stellen aan het Europese Hof van Justitie. De Vereniging van Openbare Bibliotheken is verheugd want deze procedure zal leiden tot een principiële uitspraak die ook openbare bibliotheken in andere Europese landen aangaat. De zaak draait om de vraag of openbare bibliotheken online e-boeken mogen uitlenen tegen betaling van de wettelijke leenrechtvergoeding en dat uitgevers dus geen verbodsrecht hebben ten aanzien van het online uitlenen van e-boeken. Ook zal de Haagse rechtbank meenemen in de vraagstelling of de online verkoop van een e-boek leidt tot uitputting van het verspreidingsrecht en dus of tweedehands verkoop van e-boeken toelaatbaar is.
Aanleiding voor deze procedure is een arrest van het Europese Hof van Justitie waarin het Europese Hof verder verhandelen van aangeschafte software als legaal beoordeelde, het zogenaamde UsedSoft-arrest. In de auteurswet is een exceptie gemaakt voor bibliotheken. Bibliotheken betalen per uitlening een leenrechtvergoeding via de Stichting Leenrecht aan rechthebbenden en mogen daardoor zonder toestemming vooraf auteursrechtelijk beschermde werken ter beschikking stellen. Dit geldt in ieder geval voor papieren boeken, in deze procedure gaat het om de vraag of dit ook voor e-boeken geldt.
Het is niet duidelijk of binnen de huidige regelgeving het leenrecht van toepassing is op e-boeken. Daarom moeten bibliotheken nu met elke uitgever / rechthebbende afspraken maken over de voorwaarden van beschikbaarstelling door de bibliotheek. Dit zorgt voor een onduidelijk en onvolledig aanbod aan de bibliotheekgebruikers door verschillende voorwaarden en het betekent dat de bibliotheek verhinderd wordt sommige e-boeken in de collectie op te nemen omdat de rechthebbenden dit niet willen of onredelijke voorwaarden stellen.