Sinds augustus werken honderd rechtenstudenten en vijftig juniordocenten van de Erasmus Universiteit Rotterdam mee aan een pilot Erasmus Law College (ELC)-Library, een streamingdienst voor de Erasmus School of Law. Projectleider Farshida Zafar belicht de achtergronden van deze ‘Spotify voor juridische literatuur’.
‘Rechtenstudenten komen straks in een werkomgeving terecht waarin ze literatuuronderzoek vooral digitaal zullen gaan verrichten. Waarom zouden we dan alleen nog maar hardcopy studieboeken voorschrijven?’ zegt Farshida Zafar, wetenschappelijk docent Innovatie en Recht bij ELC. ‘Dit is toch een beetje de oude wereld.’
Bovendien speelt er nog iets anders: ‘Met een instroom van 1.000 studenten per jaar worden de rijen mensen die een plek in het studielandschap van de EUR willen hebben, wel heel erg lang. Om maar niet te spreken van de beschikbaarstelling van de literatuur op die werkplekken.’ Om hier iets aan te doen, werd in 2013 bij de Erasmus School of Law begonnen met een pilot waarbij studenten tegen betaling pdf’s van de voorgeschreven literatuur ontvingen. ‘Maar ja, dat waren nog altijd platgeslagen boeken. Bovendien crashte het systeem regelmatig, waardoor de studenten opeens hun pdf’s kwijt waren.’ Dat was dus geen succes. ‘We hebben ook nog even gedacht aan ePub-bestanden, maar die hebben weer als nadeel dat ze geen paginanummers kennen – heel onhandig bij literatuuronderzoek.’
Spotify
Zou een Spotify-model geen oplossing zijn voor alle problemen, vroeg Zafar zich af. ‘Studenten kunnen de boeken dan streamen en vanaf elke device raadplegen.’ Ze legde het plan voor aan de drie grote juridische uitgevers Wolters Kluwer, Boom Juridische Uitgevers en Ars Aequi en aan een groep studenten. En kreeg groen licht. Samen met de uitgevers en studenten heeft Zafar in augustus 2015 een pilot met de streamingdienst ELC-Library opgezet. ELC-Library biedt toegang tot zeven boeken die eerstejaarsstudenten voor de eerste paar maanden van hun studie nodig hebben.’
20 euro
Zafar heeft onder de eerstejaars rechtenstudenten honderd vrijwilligers gevonden die mee willen doen aan de pilot en bereid zijn hun gebruikerservaringen te delen. ‘We verwachten dat ze zowel hun klachten als positieve feedback geven. Daarnaast doen er ook 50 juniordocenten mee: de tutoren die de onderwijsgroepen begeleiden. Zo willen we nagaan wat het effect is op deze groep docenten die voorheen het lesmateriaal in hardcopy kregen aangeboden.’ Studenten betalen voor de streamingdienst ELC-Library een kleine 20 euro per maand. Het levert de deelnemers een flinke besparing op, zegt Zafar. ‘Als je ervan uitgaat dat de studieboeken voor de eerste vijf maanden zo’n 400 euro kosten, dan ben je met 100 euro voor de streamingdienst aanzienlijk goedkoper uit.’
Functionaliteiten
‘We hadden bedacht dat de streamingdienst in elk geval twaalf functionaliteiten zou moeten bevatten, zoals een zoekmachine en een clickable inhoudsopgave. Tegelijkertijd hebben we bewust een paar functionaliteiten niet ingebouwd om te kijken of er vraag naar was. Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om eigen aantekeningen bij de boeken te kunnen downloaden. Daar bleek inderdaad grote vraag naar te zijn.’ En dat leidde weer tot een ander verzoek: studenten willen ook graag een tekstverwerkingsfunctie om in de downloads van hun aantekeningen te kunnen werken. Zo worden studenten en docenten continu naar hun ervaringen gevraagd en worden stapsgewijs nieuwe functionaliteiten toegevoegd.
Samenwerking
Zafar benadrukt dat ze samen met een team van uitgevers, programmeurs, projectleiders en vormgevers aan de dienst werkt. ‘We zijn constant aan het bekijken wat we in huis kunnen doen en wat we moeten uitbesteden. Het programmeerwerk wordt bijvoorbeeld door externe programmeurs gedaan, maar zoiets als het koppelen van de studentengegevens aan de streamingdienst gebeurt in huis.’
En de bibliotheek? ‘Gezien de intensieve en nauwe samenwerking met de uitgevers is de pilot in eerste instantie ondergebracht bij de Erasmus School of Law,’ zegt Zafar. ‘Daar komt bij dat wij het project als tender voor Online Onderwijs hebben ingediend. En dat is er juist opgericht om initiatieven van faculteiten te stimuleren.’ Maar, beklemtoont Zafar, voor deze pilot wordt heel nauw samengewerkt met de Universiteitsbibliotheek van de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Eerste reacties
De eerste reacties van de gebruikers zijn veelbelovend. ‘Als het echt goed werkt en we hebben voldoende middelen om de streamingdienst uit te ontwikkelen, dan willen we het gaan aanbieden voor de hele studentengroep. Maar ook dan zal het op vrijwillige basis zijn. Sommige studenten lezen nu eenmaal liever vanaf papier.’
SURFmarket werkt aan All You Can Read-model eStudybooks
SURFmarket, de ICT-marktplaats voor hoger onderwijs en onderzoek, heeft plannen voor een All You Can Read-model voor digitale studieboeken, eStudybooks genaamd. Hiermee wil SURFmarket studenten en docenten in het wetenschappelijk en hoger onderwijs in Nederland op abonnementsbasis toegang bieden tot studieboeken.
Met een pilot in het studiejaar 2016-2017 wil SURFmarket onderzoeken aan welke eisen eStudybooks moet voldoen om er een nationale dienst voor het hoger onderwijs van te kunnen maken. Tussen januari en september 2016 vinden de voorbereidingen voor deze pilot plaats. In deze periode worden de bestelomgeving en het gebruiksplatform van eStudybooks getest. Ook worden afspraken gemaakt met de deelnemende onderwijsinstellingen en worden contracten gesloten met uitgevers.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 9 / 2015. Het gehele nummer kun je hier lezen.