Wat bood de onlangs gehouden Bibliothekartag 2014, hét bibliotheekcongres bij onze oosterburen, aan trends? Marjolein Kranse zocht het uit.
Door: Marjolein Kranse, informatiespecialist bij NHTV University of Applied Sciences, Breda
4000 informatieprofessionals, 150 bedrijven, heel veel interessante informatie in een stuk of 10 grote deelthema’s en dat vier dagen lang. Dat trof ik aan in Bremen in de eerste week van juni, bij de Bibliothekartag 2014. Een bezoek aan dit congres voor informatieprofessionals van onze oosterburen stond al jaren op mijn verlanglijst. Het kwam er maar niet van, tot dit jaar. Ik mocht deelnemen aan een programma om je vingers bij af te likken.
Poort naar de wereld
Het motto van dit 103e Duitse bibliotheekcongres, gehouden van 3 t/m 6 juni 2014, was ‘Bibliotheken: Wir öffnen Welten’ – bibliotheken als poort naar de wereld dus. In de verschillende deelthema’s kwamen onder meer bibliotheekbeleid, innovatiemanagement, opleidingen en trainingen, digitale ontwikkelingen, uitdagingen voor wetenschappelijke bibliotheken en de indeling van bibliotheekgebouwen aan de orde. Ook de openbare bibliotheken en bibliotheekopleidingen waren goed in het programma vertegenwoordigd. Bovendien stonden buiten de Messe een dag lang bibliobussen uit diverse Duitse uithoeken klaar om ons een kijkje in hun dagelijkse praktijk te geven.
Informatievaardigheden
Mijn interesse gold allereerst de sessies rondom informatievaardigheden, Duitstaligen noemen dit IK – ‘Informationskompetenz’. Diverse onderwijsinstellingen presenteerden hun ‘IK-Angebot’, waarbij vooral de bijdragen van de TIB/Universiteitsbibliotheek Hannover en de TU München mijn aandacht trokken. In Hannover zijn de informatievaardigheden ondergebracht in het universiteitsbrede aanbod studievaardigheden, bij de ‘Schreibwerkstatt’ van het ‘Zentrum für Schlüsselkompetenzen’ . Een leuk concept, dat overigens meer Duitse universiteitsbibliotheken hanteren.
De TU München gaf een snelle, overzichtelijke presentatie van de ‘eKurse’, bestaand uit een ‘Infohäppchen’, ‘Walkthrough’ en ‘eTutorials’, aangevuld met scripts van trainingen en e-tests. Een mooi programma, dat het traditionele cursusaanbod moet aanvullen en ondersteunen.
Als slot en hoogtepunt van het ‘IK’-programma vond een prijsuitreiking plaats. Prijzen voor ‘best-practice’-projecten op het gebied van informatievaardigheidstrainingen, dit jaar voor het eerst uitgereikt. Leuk initiatief, interessante projecten!
Groene bibliotheek
Naast de Duitse informatievaardighedenpraktijk heb ik nog wat korte uitstapjes naar andere thema’s gemaakt. Zoals de ‘groene bibliotheek’, de door de Nazi’s geroofd materiaal in bibliotheekcollecties en de bouwplannen van een grote bibliotheek in Berlijn (waar ik gewoond heb). Sommige uitstapjes waren gepland, uit persoonlijke interesse of voor de afwisseling. Andere bleken noodzakelijk, bijvoorbeeld omdat de zaal voor een sessie ‘wetenschappelijke bibliotheken in de digitale wereld’ al te klein bleek toen ik daar aankwam.
Hierdoor werd duidelijk dat de beruchte ‘deutsche Gründlichkeit’ in Bremen zowel praktische als minder prettige kanten had. Enerzijds was het programma prima ingedeeld. Er werd strak de hand aan de planning gehouden en er was voldoende tijd voor pauzes en ‘Gedankenaustausch’ met collega’s (er was niet alleen ochtendgymnastiek (!), ook stonden er bijvoorbeeld stadswandelingen en bibliotheekbezoeken op het programma). Anderzijds vonden interessante lezingen en workshops door alle parallelsessies vaak tegelijkertijd plaats, wat het lastig maakte keuzes te maken. Gelukkig zijn veel gemiste presentaties inmiddels op internet te bekijken.
Handjevol Nederlanders
Voor mij duurde het congres van dinsdagmiddag tot donderdagavond – propvolle, maar heel interessante dagen. Echt een aanrader voor iedere informatieprofessional. Wat me wel opviel: onder al die duizenden bezoekers bevond zich maar een handjevol Nederlanders. Volgend jaar vindt de Bibliothekartag in Neurenberg plaats (26 t/m 29 mei), in 2016 is Leipzig de organiserende stad. Wie gaat er mee?