xCurator gelanceerd, ‘AI-buddy voor erfgoedgebruikers’

Het Allard Pierson en het Badisches Landesmuseum hebben de xCurator gelanceerd. Daarmee kunnen geïnteresseerden grote delen van de collecties van beide instellingen doorzoeken met behulp van AI. Voor beide partijen is de xCurator ‘de experimentele start van verdere AI-ontwikkelingen die de ontsluiting van collecties bevordert’.

Het Allard Pierson in Amsterdam en het Badisches Landesmuseum in Karlsruhe beheren allebei grote en zeer gevarieerde erfgoedcollecties. Samen ontwikkelden ze, financieel ondersteund door de Duitse overheid, de xCurator om het gebruik en het onderzoek van cultureel erfgoed een nieuwe dimensie te geven. De AI-tool nodigt uit voor een reis door 50.000 jaar cultuurgeschiedenis aan de hand van een enorme hoeveelheid historische bronnen. De xCurator verrijkt de inhoud van collecties met duizenden AI-gegenereerde trefwoorden en biedt een intelligente beeld-zoekfunctie.

Onverwachte verhalen

In tentoonstellingen kunnen de meeste musea slechts een fractie tonen van wat ze beheren. Het ontsluiten en toegankelijk maken van verzamelingen en archieven die grotendeels in depots worden bewaard, is een van de kerntaken. De xCurator draagt daaraan bij door middel van digitale technologieën. Kleuren, objecten en thema’s van de afbeeldingen worden automatisch herkend en gegroepeerd om gebruikers te helpen inhoudelijke en visuele verbanden te leggen. De zoektocht is verrassend, aldus de partijen. Via AI-koppelingen kunnen onverwachte en nieuwe verhalen worden verteld en aanbevelingen gedaan. Daarvoor heeft de AI-tool wel de input van gebruikers nodig.

Betekenis cultureel erfgoed vergroten

‘Met de kennis die we hebben opgedaan op het gebied van AI bij het ontwikkelen van de xCurator, kunnen we de betekenis van cultureel erfgoed vergroten. We voorzien dat vernieuwende wijzen van ontsluiting en presentatie van erfgoed de relevantie ervan zullen versterken voor een groter publiek. Ook voor de Bibliotheek UvA/HvA, van waaruit wij opereren, is dit van groot belang. Wij gaan dan ook vanaf hier verder met onze partner in Karlsruhe om de technieken te verbeteren en nog meer aan te sluiten bij wensen van gebruikers’, aldus Els van der Plas, directeur van het Allard Pierson.

Gezamenlijk DataLab

Als spin-off van de xCurator-tool gaan het Allard Pierson en het Badisches Landesmuseum de komende jaren verder met het ontwikkelen van AI-toepassingen via het gezamenlijk gelanceerde DataLab. Dit lab is toegankelijk voor zowel experts als geïnteresseerden. Hier zullen initiatieven met vergelijkbare technieken en nieuwe ideeën worden onderzocht en ontwikkeld.