Door: Roman Koot
In Erasmus Studio, de maandelijkse talkshow van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR), mocht ik vertellen over de bibliotheek van Heinz Polzer alias Drs. P, die aan het Rotterdamsch Leeskabinet is geschonken. Rotterdamsch Leeskabinet? Ja, met ‘sch’, een zelfstandige bibliotheek met leden, opgericht in 1859 en sinds 1970 de humaniora-poot van de bibliotheek van de Erasmus Universiteit. De bibliotheek van Polzer is cultureel erfgoed van de bovenste plank, met vele bijzondere exemplaren met opdrachten van tal van bevriende schrijvers.
Die schenking kwam op een mooi moment. De Universiteitsbibliotheek had net het initiatief genomen om zich te bekommeren om het erfgoed van de EUR, opgericht in 1913. Na de publicatie in 2013 van een fraai jubileumboek (Ambitie en identiteit), waarvoor geput was uit historische documenten, was de aandacht weer snel weggezakt. Tijd voor actie, vond universiteitsbibliothecaris Matthijs van Otegem. Ook het College van Bestuur realiseerde zich het belang van het erfgoed voor de eigen identiteit en kwam met financiële middelen over de brug.
Aan mij, als bibliothecaris van het Rotterdamsch Leeskabinet, de taak om een en ander in goede banen te leiden. In januari zijn we gestart met een inventarisatie, de keuze van een registratiesysteem en met nadenken over de scope van het erfgoed.
Maar waarom zouden we ons eigenlijk druk maken over het verleden van de universiteit? Rotterdam, dat is toch die no-nonsense werkstad die naar de toekomst kijkt. En de universiteit noemt zich dan wel naar de hooggeleerde humanist Erasmus, maar heette vroeger gewoon Economische Hogeschool. Heerlijk toch, zo’n voor iedereen begrijpelijk imago. De werkelijkheid is anders: Rotterdam is een kosmopolitische stad, waarin vele nationaliteiten zich (hopelijk) thuis voelen en waarin cultuur stevig verankerd is. Dat geldt ook voor de universiteit, waar 23.000 studenten uit alle delen van de wereld zich bezighouden met economie (jawel, dat blijft een harde kern!), gezondheid en maatschappij.
Hoe dat zo is gekomen, is vastgelegd in die vele documenten en objecten die we, als getuigen van het verleden, tot het academisch erfgoed rekenen. Samen vormen ze het geheugen van de instelling, het institutional memory. We worden er sterker van, als we onze eigen geschiedenis kennen.
De collectie van het Rotterdamsch Leeskabinet sluit prachtig aan bij de erfgoedcollectie van de EUR. Inderdaad, ‘sinds 1859’, en hoewel de gehele collectie bij het bombardement in 1940 in vlammen opging, is er sindsdien door toedoen van toegewijde burgers een nieuwe collectie opgebouwd. Met boeken uit en over Rotterdam als zwaartepunt en met fraaie oude drukken, onder andere uit de verzameling van de legendarische wetenschapper en ontdekkingsreiziger Elie van Rijckevorsel. Dat we daar de werkbibliotheek van Drs. P aan toe kunnen voegen, die zijn wortels had in de Economische Hogeschool en het Rotterdamse studentencorps, stemt ons gelukkig.
Roman Koot is bibliothecaris van het Rotterdamsch Leeskabinet.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 4 / 2018. Het gehele nummer kun je hier lezen.