Door: Marietje Schaake
President Trump kwam het Witte Huis binnen met de belofte dat hij een groot aantal verdragen zou verscheuren. Van het nucleaire akkoord met Iran, tot handelsverdragen en het klimaatakkoord van Parijs. Daar kwam recent nog het terugdraaien van netneutraliteit bij.
Hiermee verklaart hij zich vijand van het open internet en vriend van de grote technologie- en telecombedrijven; een ‘moeras’ waarvan hij juist zei dat hij daar af wilde. Door de regels voor netneutraliteit los te laten, komen het open internet en de positie van internetgebruikers onder grote druk te staan. Het ligt voor de hand dat internetaanbieders en onlinediensten zoals sociale media en videostreaming nu meer deals zullen sluiten voor een voorkeursbehandeling. Internetgebruikers kunnen dan gebruik maken van een sneller – of zelfs gratis – Facebook, terwijl ze voor een tragere toegang tot een bibliotheekwebsite wél data moeten betalen. Het zal consumenten nog verder in een online bubbel trekken, en voor startups zal het steeds moeilijker zijn ertussen te komen. Als alleen de aanbieders van websites met een grote zak geld voorkeurstoegang kunnen kopen, is dat slecht voor concurrentie of toegang tot niet-commerciële sites. Het nog machtiger maken van grote technologiebedrijven is het laatste wat we nodig hebben.
Het is juist de discriminatie tussen verschillende datapakketjes die door netneutraliteit voorkomen moet worden. Nederland was een van de eerste landen ter wereld die dat in de wet verankerde nadat een telecomaanbieder aangaf hoe datapakketjes voor voice-over-IP-concurrenten gericht werden afgeknepen. Online concurrentie met hun eigen, duurdere, belminuten of sms-berichten wilden de aanbieders niet. Maar dit soort misbruik van de machtspositie van poortwachters mag niet. Voorstanders van het opheffen van netneutraliteit claimen dat deals tussen bedrijven nodig zijn voor investeringen, maar het bewijs voor dit argument ontbreekt. In de hele Europese Unie is netneutraliteit vastgelegd.
Wat in de VS gebeurt raakt ons ook, zeker online, waar Amerikaanse bedrijven al een grote rol spelen. Het is daarom nog belangrijker dat we in de EU wel vasthouden aan netneutraliteit. Regels voor eerlijke concurrentie online zijn een voorwaarde voor de digitale interne markt. Maar het internet gaat over meer dan de markt, en juist de publieke rol van het internet moet beschermd, en innovatie mag niet ontmoedigd worden.
Er wordt vaak gesproken over de behoefte aan een Europese Silicon Valley. Onbedoeld brengt de beslissing van president Trump dat een stapje dichterbij. Het zou mooi zijn als startups en innovatieve bedrijfjes de weg naar de EU weten te vinden, weg uit het moeras van almachtige technologiebedrijven.
Marietje Schaake is Europarlementariër voor D66 sinds 2009.