Vanaf 2016 geldt voor Vlaamse gemeenten niet langer de verplichting een lokale bibliotheek in te richten en in stand te houden. Dit is het gevolg van een nieuw decreet dat de gemeenten meer beleidsvrijheid en verantwoordelijkheid geeft op beleidsgebieden als cultuur, sport, jeugd.
De Vlaamse regering maakt hiermee een einde aan de ‘bibliotheekplicht’ die steden en gemeenten sinds het Bibliotheekdecreet van 19 juni 1978 hebben.
De Vlaamse overheid draagt nu 130 miljoen euro over aan de gemeenten. Dit bedrag vloeit naar het Gemeentefonds, dat het verdeelt over de gemeenten. Zo’n 84 miljoen daarvan is bedoeld voor culturele bestemmingen, zoals de cultuurcentra en de bibliotheken. Vanaf 2016 kunnen gemeenten dus zelf beslissen waaraan ze het geld uitgeven.
Minister van Cultuur Sven Gatz zegt in Het Nieuwsblad: ‘In principe kunnen gemeenten beslissen om geen bibliotheek meer te organiseren.’ De minister denkt echter dat het zo’n vaart niet zal lopen. De Vlaamse overheid neemt zich voor om opvallende verschuivingen in de bestedingen te monitoren. Volgens minister Gatz valt het moeilijk te voorspellen hoe het er over tien jaar uitziet. Nu allerhande mechanismen ontwikkelen om garanties in te bouwen, zou getuigen van groot wantrouwen, aldus Gatz in de Standaard. ‘Als het de verkeerde kant uitgaat, kan er nieuw beleid gemaakt worden om bij te sturen.’