Toename open access van weten­schappelijke publicaties – maar doelstelling van 100% in 2020 nog ver weg

Steeds meer wetenschappelijke publicaties van Nederlandse auteurs zijn ‘open access’ beschikbaar, stelt het Rathenau Instituut. Van de wetenschappelijke publicaties uit 2016 waarbij een Nederlandse auteur betrokken is, is 44% vrij beschikbaar. Daarmee loopt Nederland volgens het Rathenau Instituut voor op de ons omringende landen.

Een steeds groter deel van deze openaccess-publicaties is beschikbaar via de ‘gouden’ en ‘groene’ routes. De laatste twee jaar is hierin een versnelling zichtbaar, die oploopt tot 4,5 procentpunten groei in 2016. Toch is de doelstelling van 100% open access in 2020 nog ver weg.

Zo steeg het aandeel wetenschappelijke artikelen dat open access is gepubliceerd voor Nederland van 20% van de publicaties uit 2002 tot 44% van de publicaties uit 2016. Recente metingen van open access door DANS (45% in 2017) laten een vergelijkbaar beeld zien. De VSNU komt alleen voor de Nederlandse universiteiten uit op 50% in 2017.

Routes

De meeste openaccess-publicaties worden volgens de groene route gepubliceerd. 69% van alle openaccess-publicaties uit 2016 is (onder andere) beschikbaar via een database. Dit is 30% van het totaal aantal Nederlandse publicaties in dat jaar.

De gouden route is het snelst gegroeid. Het aandeel van openaccess-publicaties dat (onder andere) via de gouden route wordt gepubliceerd, is toegenomen van 4% van de publicaties uit 2002 tot 58% van de publicaties uit 2016. Het merendeel (59%) van deze gouden openaccess-publicaties staat in een openaccess-tijdschrift. Gouden openaccess-publicaties beslaan 26% van het totaal aantal Nederlandse publicaties uit dat jaar. De groene route wordt ook belangrijker.

Steeds meer artikelen zijn zowel via de gouden als via de groene route beschikbaar. Van de ‘gouden publicaties’ uit 2016 is 77% ook ‘groen’ beschikbaar. Omgekeerd geldt dat 65% van de ‘groene publicaties’ uit 2016 ook ‘goud’ beschikbaar is. Dit laat zien dat steeds meer auteurs en instellingen gebruikmaken van de mogelijkheid om een artikel dat door de uitgever open access is gepubliceerd ook in een database op te nemen.

Lees verder op www.rathenau.nl