Het RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis is van 7 tot en met 15 maart aanstaande vertegenwoordigd op TEFAF Maastricht (stand 728). Bezoekers, die meer willen weten over kunst uit de Nederlanden, kunnen hier terecht. Het RKD laat enkele hoogtepunten uit de Modernisten-archieven zien, zoals briefkaarten van Theo van Doesburg en El Lissitzky.
Het RKD is begin 2020 in het kader van Metamorfoze, het nationaal programma voor het behoud van het papieren erfgoed, gestart met een digitaliseringsproject van een unieke collectie Modernisten-archieven. Hiertoe behoren archieven van vernieuwende, toonaangevende Nederlandse kunstenaars, verzamelaars en kunstcritici uit de periode 1910-1960. De Modernisten-archieven geven een goed beeld van de opkomst en ontwikkeling van de moderne kunst in Nederland. Kunstenaars van De Stijl, Dada en Bauhaus onderhielden een uitgebreid, internationaal netwerk. Naast correspondentie bevatten de archieven veel bijzonder materiaal, zoals foto’s, manuscripten, dagboeken en schetsboekjes.
‘Liebe Tiltil’
Het RKD toont correspondentie uit het archief van Til Brugman. Deze dichteres vertaalde artikelen voor het tijdschrift De Stijl, organiseerde tentoonstellingen en bemiddelde in de verkoop van kunstwerken. Ze had intensief contact met vele, bevriende kunstenaars en correspondeerde in meerdere talen. Op TEFAF zijn brieven en briefkaarten aan haar te zien van El Lissitzky, Theo en Nelly van Doesburg en Kurt en Helma Schwitters.
De getoonde correspondentie gaat niet alleen over kunst. In 1923 schrijft Theo van Doesburg vanuit Parijs en hij tipt een ‘kroeg met “jazz-kapelle”’ en ‘absinth voor 1.75’. Til Brugman woont dan samen met zangeres Sienna Masthoff aan de Ligusterstraat in Den Haag. Van Doesburg heeft een kamer voor hun huis ontworpen, waar hij in de kaart aan refereert: ‘hoe staat het met de kamer.’ Hij sluit zijn kaart af met ‘Kus van Does’.
El Lissitzky en een Rietveldstoel
Een andere opvallende brief aan Til Brugman is vanuit Duitsland geschreven door de Russische avant-garde kunstenaar El Lissitzky. Op een langgerekt, schuin gesneden stuk rood papier laat hij weten aan vakantie toe te zijn. Hij is verheugd dat Til en Sienna naar Hannover komen en hoopt dat ze een stoel, die Rietveld voor hem heeft gemaakt, kunnen meenemen: ‘Heute ist angekommen ein Brief von Rietfeld. Schreibt das er hat für mich ein Stuhl gemacht es sol bei Sienna stehn bis ich selbst komme, aber filleich ist besser wenne Sienna du bringst es mit – es ist zerlegbar?’ In de laatste zin suggereert Lissitzky dat de stoel in losse delen kan worden vervoerd.
TEFAF Maastricht 2020
TEFAF Maastricht, wereldwijd de meest toonaangevende kunst- en antiekbeurs, heeft een aanbod van ongeëvenaarde kwaliteit en biedt de belangrijkste kunsthandelaren en specialisten uit de hele wereld een podium. Als kennisinstituut en lid van de Kring Rijksmusea verhandelt het RKD geen kunst. Bezoekers die meer willen weten over kunst, in de breedste zin van het woord, kunnen bij de RKD-stand (stand 728) terecht.
De 32ste editie van TEFAF Maastricht vindt plaats in het MECC Maastricht tussen 7 en 15 maart 2020. Kijk voor meer informatie op www.tefaf.com.
Beeld: V.l.n.r. Helma Schwitters, Nelly van Moorsel, Kurt Schwitters en Theo van Doesburg in de woonkamer van Helena Milius, Klimopstraat 18, Den Haag, begin 1923. Collectie RKD