De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed heeft vandaag het rapport ‘Een dementerende overheid 2.0?’ gepubliceerd, waarin ze drastische maatregelen voorstelt om de informatiehuishouding van de centrale overheid te verbeteren. De publicatie is een reactie op twee actuele rapporten waarin de noodklok wordt geluid: het rapport van de Parlementaire Onderzoekscommissie Kinderopvangtoeslagen (POK) en het advies van de Raad van State over de ministeriële verantwoordelijkheid.
De titel van de publicatie verwijst naar het rapport ‘Een dementerende overheid?’ van de Inspectie uit 2005. Daarin waarschuwde ze voor de gevolgen van de gebrekkige kwaliteit van het beheer van digitale overheidsinformatie. Nu, op basis van vijftien jaar onderzoek, beantwoordt de Inspectie de vraag in hoeverre het geheugen van de overheid beter op orde is. Ze stelt in het huidige rapport dat er bij de centrale overheid veel is gebeurd, maar ‘dat overheidsinformatie momenteel nog steeds niet in goede, geordende en toegankelijke staat verkeert’. De problematiek wordt geregeld onderschat, er is te weinig expertise en er is te weinig visie. De toegenomen complexiteit van de informatiehuishouding vraagt bovendien om een integrale aanpak, die onvoldoende aanwezig is.
Verbeteringen doorvoeren
De situatie vraagt om een grote urgentie bij overheidsorganisaties, stelt de Inspectie in haar rapport, waarin ze tevens voorstellen ter verbetering doet. Zo moeten organisaties hun medewerkers beter in staat stellen om informatie te beheren. Verder moeten ze een visie en een integrale governance realiseren die het totaal van het beheren, beschermen en beveiligen van informatie bevat. Daarin moeten ze werken aan de verbetering van vindbaarheid en toegankelijkheid van overheidsinformatie, waar deze zich ook bevindt en in welk format deze ook wordt bewaard.
Bovendien moet de duurzame toegankelijkheid van informatie bij de samenstelling van nieuwe wet- en regelgeving en bij de invoering van nieuwe informatiesystemen vanaf het begin worden gewaarborgd. De Inspectie pleit voor samenwerking met partijen binnen en buiten de overheid om deze verbeteringen door te voeren. ‘Dit alles is nodig om te voorkomen dat we in 2035 zullen spreken over “Een dementerende overheid 3.0”’, aldus de Inspectie.