De Nederlandse AI Coalitie (NLAIC) heeft een werkgroep in het leven geroepen die moet onderzoeken welke kansen de toepassing van artificiële intelligentie biedt voor de cultuur- en erfgoedsector. Eppo van Nispen tot Sevenaer (foto), algemeen directeur van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, is kwartiermaker van deze werkgroep Cultuur.
Artificiële intelligentie (AI) biedt volgens de Nederlandse AI Coalitie (NLAIC) voor de cultuursector – erfgoed, media en (podium)kunsten – uiteenlopende mogelijkheden. ‘Aansluiting bij de ontwikkelingen van kunstmatige intelligentie is voor deze sector cruciaal met het oog op de toekomst. Voor een structurele en efficiënte toepassing is meer vraaggedreven AI-onderzoek nodig’, aldus de NLAIC. Momenteel wordt AI reeds sporadisch ingezet voor bijvoorbeeld detectie van nepnieuws, automatisch annoteren van erfgoedcollecties of het componeren van muziek.
Om te onderzoeken waar de mogelijkheden van AI voor de cultuursector liggen heeft de NLAIC Eppo van Nispen tot Sevenaer aangesteld als kwartiermaker van de werkgroep Cultuur. De werkgroep gaat zich met name richten op het ontwikkelen van een gemeenschappelijke AI-innovatieagenda voor de sector. Het streven is daarbij een evenwichtige afspiegeling van de sector te creëren, waartoe publieke instellingen, kennisinstellingen, bedrijven, mkb en zzp’ers behoren.
Erfgoeddata
Van Nispen tot Sevenaer zegt bij wijze van toelichting: ‘Ook voor de cultuursector biedt AI grote kansen, denk bijvoorbeeld aan het analyseren van kijkgedrag en het doorzoekbaar maken van grote hoeveelheden erfgoeddata. Ook speelt AI een steeds prominentere rol in het maakproces. Denk dan aan het ontwikkelen van nieuwe vormen van interactieve storytelling en het automatisch genereren van muziekstukken. De vraag is hoe we de potentie verzilveren en tegelijk bewust zijn van de ethische en juridische randvoorwaarden. Door de zichtbaarheid in zowel de publieke ruimte, zoals bibliotheken en musea, als via diverse digitale distributiekanalen is de sector bij uitstek ook in staat om een breed publiek op een aansprekende manier kennis te laten maken met de verantwoorde inzet van AI in verschillende maatschappelijke sectoren die binnen de coalitie samenwerken.’
Betere en completere informatie
Het initiatief voor de werkgroep is genomen door de Koninklijke Bibliotheek (KB), het Centrum voor Wiskunde en Informatica, de Universiteit van Amsterdam en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. De KB stelt AI nu al in te zetten om snelgroeiende informatiestromen te blijven beheersen en om de gebruiker betere en completere informatie te bieden – onder andere door de computer de miljoenen digitale teksten die de KB beheert te laten lezen en analyseren op onderwerpen, personen, plaatsen en gebeurtenissen en zo op AI gebaseerde zoek- en vindtechnologieën te ontwikkelen. De KB wil het potentieel van AI nog beter benutten.
Op 7 september organiseert de NLAIC van 10:30-12:00 uur een startbijeenkomst van deze werkgroep. Deze eerste sessie is als webinar vrij toegankelijk.