Er zijn heel wat specialistische archieven in Nederland, maar een archief over de moslimgeschiedenis ontbreekt nog. Daarom is onlangs het Nederlands Moslim Archief (NMA) opgericht.
De gastarbeiders in Nederland of de bedevaart naar Mekka. Het zijn allemaal thema’s die medeoprichter Kamel Essabane graag wil laten zien in het archief, zodat scholen en andere geïnteresseerden erover kunnen leren. ‘We zijn momenteel druk bezig om spullen te verzamelen’, vertelt hij tegen Editie NL. ‘Dat kunnen papieren zijn, maar ook koffers of artistieke zwaarden. Wij zijn het geheugen van de Nederlandse moslims en vinden het belangrijk om het cultureel en religieus erfgoed vanuit ons eigen perspectief te bewaren.’ Dat wordt volgens hem tot nu toe nog te weinig gedaan. ‘Af en toe is er eens een tentoonstelling over gastarbeiders, maar dat is dan eenmalig en daarna raakt het weer zoek.’
Daarnaast vindt het NMA dat ‘we ons als samenleving meer moeten verdiepen in elkaars geschiedenis. Onbekend maakt onbemind.’ Dat geldt volgens Essabane ook binnen de moslimgemeenschap. ‘Moslimgemeenschappen zijn heel divers: je hebt niet alleen Marokkaanse en Turkse, maar ook Oeigoerse, Tartaarse, Afghaanse en Pakistaanse moslims. Mensen vergeten vaak hoe divers de moslims zijn.’
Professionaliseren
De Rotterdamse stadsarchivaris Jantje Steenhuis juicht het initiatief toe, zegt ze tegen Editie NL: ‘Ik zou het fantastisch vinden als ze het voortraject kunnen doen en het daarna professionaliseren door aan te sluiten bij een ander archief, zoals het Nationaal Archief, of het te laten beheren conform de Archiefwet en Archiefregeling.’ Er is volgens haar inderdaad maar weinig te vinden over de moslimgemeenschap in de Nederlandse archieven. ‘Er is wel wat aandacht voor gemeenschappen zoals die van Turken en Marokkanen, maar niet specifiek voor de religie.’
Digitaal en fysiek archief
Het Nederlands Moslim Archief is een initiatief van Essabane en Alia Azzouzi van het Fahm Instituut, kennisinstituut over de islam. Het NMA werkt samen met verschillende partners, waaronder Universiteit Leiden en Radboud Universiteit Nijmegen, en organisaties uit het maatschappelijk veld.
De website moslimarchief.nl beschrijft de realisatie van een (digitaal) archief met daarnaast fysieke bijeenkomsten op verschillende locaties van partners en geïnteresseerde organisaties. Het streven is ‘dit archief binnen een jaar te realiseren en langzaamaan te vullen, en op de langere termijn ook een fysiek archief en een vaste, fysieke locatie te realiseren’, aldus de website.