Op vrijwel alle digitale fronten zijn Nederland en Europa te afhankelijk geworden van niet-Europese landen. Meer dan 90% van de Europese data staat op Amerikaanse servers opgeslagen en het merendeel van de digitale infrastructuur is in handen van een beperkt aantal niet-Europese leveranciers. Dit moet anders, stelt TNO in een nieuw paper over de digitale soevereiniteit van Nederland en Europa.
Digitale technologieën zoals 5G en de cloud hebben een grote impact op het functioneren van de samenleving en de economie. Zo konden we dankzij die technologie op grote schaal thuiswerken tijdens de coronapandemie, waardoor veel sectoren openbleven. We zijn gewend geraakt aan producten en services die we met een paar clicks op onze smartphone bestellen. Productieprocessen zijn in de digitale wereld veel efficiënter geworden, wat voor kostenbesparingen zorgt. Allemaal zwaarwegende voordelen, maar de ontwikkelingen hebben ook een duidelijke keerzijde, stelt TNO.
Digitale technologie maakt ons afhankelijk van bigtech en ‘hyperscalers’, grootschalige online marktpartijen en platformen die privacy en consumentenbelangen vaak niet voorop hebben staan. Zo wordt maar liefst 92% procent van de Europese data gehost in de VS. De kern van de digitale infrastructuur wordt geleverd door niet-Europese partijen. Ook maakt een steeds sterkere afhankelijkheid van digitale technologie ons kwetsbaar voor partijen met slechte intenties, weet TNO. Denk aan ransomware-aanvallen en cyberdreigingen. Bovendien zijn mensen voor digitale technologieën in Nederland en Europa te afhankelijk geworden van landen waar niet altijd dezelfde waarden en normen worden gehanteerd.
6G, AI en quantumtechnologie
Om de afhankelijkheid te verkleinen moeten we de invloed op het design en het gebruik van digitale technologieën en de data die daarmee worden gegenereerd en verspreid, vergroten op zowel nationale als Europese schaal, aldus TNO. Beleidsmakers, bedrijven en kennisinstellingen kunnen bijdragen door op technologisch, zakelijk en beleidsvlak samen te werken aan de ontwikkeling en implementatie van technologieën die digitale soevereiniteit als ontwerpprincipe hanteren. Zo zouden de Europese Commissie, Nederland en de industrie hun focus moeten leggen op het stimuleren van onderzoek en (door)ontwikkeling van technologische innovaties als 6G, AI, quantumtechnologie en decentrale data-infrastructuren zoals Gaia-X.
Op maandag 20 juni (14:30-18:00 uur) worden de inzichten uit het paper uitgediept tijdens de deelnemersspecial ‘Digitale Soevereiniteit’ die ECP | Platform voor de InformatieSamenleving samen met TNO organiseert in congrescentrum New Babylon in Den Haag.