De Koninklijke Bibliotheek (KB) heeft afgelopen zomer een zeer zeldzame incunabel verworven, maar treedt daar nu pas mee naar buiten. Het gaat om een wiegedruk van Raoul Lefèvre, Le receuil des hystoires Troyennes (1485-86) genaamd. De Haarlemse Jacob Bellaert verzorgde het drukwerk ervan.
Incunabelen, of wiegendrukken, zijn boeken die zijn gezet met losse letters en zijn gedrukt in de eerste halve eeuw na de uitvinding van de boekdrukkunst, vóór 1 januari 1501. Deze incunabel van de Haarlemse drukker Bellaert is, aldus de KB, ‘een prachtige aanvulling’ op haar collectie. De KB bezit de grootste collectie incunabelen in Nederland. ‘Deze uitgave van Bellaert is schitterend geïllustreerd en bevond zich nog niet bij een Nederlandse instelling,’ aldus de KB in een persbericht.
Over de aanwinst
Jacob Bellaert was een belangrijke incunabeldrukker in Haarlem. Er zijn achttien uitgaven aan hem toegeschreven die allemaal goed verzorgd en aantrekkelijk zijn. Het drukwerk van Bellaert is technisch goed en zeer luxueus: hij koos meestal voor groot formaat boeken waarin hij minimaal één, maar vaker meerdere houtsneden opnam. Met de uitvoering van de boeken en de keuze van zijn teksten richtte hij zich duidelijk op het hogere segment van de markt. Bellaert drukte dit boek in het Frans en in het Nederlands en liet hiervoor speciale houtsnedenseries maken door een anonieme kunstenaar die bekend staat als de ‘Meester van Bellaert’. Het boek is mede door de prachtige houtsneden een monument uit de geschiedenis van de Nederlandse boekdrukkunst te noemen.
De tekst is geschreven door de vijftiende-eeuwse Franse auteur Raoul Lefèvre. Deze priester leefde aan het hof van Philips den Goede, Hertog van Bourgondië en schreef twee werken die sterk gerelateerd zijn aan dat Bourgondische hof. Het Recueil des histoires de Troyes (1464) gaat over de geschiedenis van Troje en verwijst naar een voorgeschiedenis waarmee de rechtspositie van het Bourgondische hof gerechtvaardigd kon worden.
Collectie van wereldniveau
Tot op heden was geen van de drukken van het werk van Lefèvre van Bellaert in een Nederlandse collectie te vinden. Er zijn slechts twee andere complete exemplaren van de Franse editie bekend: in de Bibliotheek van het Vaticaan en de Koninklijke Bibliotheek in Kopenhagen; de Nederlandse editie bevindt zich in de Library of Congress en de Bibliothèque Nationale de France. Met deze aanwinst heeft de KB, nationale bibliotheek van Nederland nu eindelijk ook deze uitgave in huis. De KB bezit wereldwijd de grootste collectie in de Lage Landen gedrukte incunabelen of wiegendrukken(900 stuks), waaronder nu 10 drukken van Jacob Bellaert.
De aankoop is zomer 2018 gedaan bij veilinghuis Drouot in Parijs en is mogelijk gemaakt door een bijdrage door de B.H. Breslauer Foundation, het Mondriaan Fonds en de Vereniging Vrienden van de Koninklijke Bibliotheek.