Belgische uitgevers moesten hun publicaties al deponeren bij de Koninklijke Bibliotheek van België, maar in tegenstelling tot heel wat andere Europese landen betrof dat enkel publicaties ‘op een materiële drager’ worden gedeponeerd. Om een digitaal zwart gat te vermijden integreert staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Zuhal Demir nu ook online publicaties in de wet. De wet op het wettelijk depot wordt daartoe aangepast.
Belang van het wettelijk depot
Sinds 1 januari 1966 verwerft en bewaart de Koninklijke Bibliotheek van België alle publicaties die verschijnen op het Belgisch grondgebied en alle publicaties die worden uitgegeven door Belgische auteurs in het buitenland. Het gaat om boeken en tijdschriften, maar ook om dagbladen, jaarverslagen, overheidspublicaties, bibliofiele uitgaven, proefschriften, kinderboeken, stripverhalen,… De wet op het wettelijk depot zorgt ervoor dat dit culturele erfgoed voor de toekomstige generaties blijft bewaard.
Digitaal zwart gat
De wetgeving is sterk verouderd. Ze geldt enkel voor ‘papieren’ publicaties en digitale publicaties verschenen op cd, cd-rom of dvd. Op digitale publicaties op andere (nieuwe) dragers én op online publicaties was de wet niet van toepassing; het depot daarvan gebeurde op vrijwillige basis.
Zuhal Demir, staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid, in een persbericht: “De tijd dat papieren dragers archiveren voldoende is om ons erfgoed te bewaren is al lang voorbij. Ik ben blij dat we met dit e-depot een nieuwe stap zetten in de digitale revolutie. In de meeste andere Europese landen is dat al lang het geval.’”
Modernisering
Om het ‘digitale zwarte gat’ te vermijden en in te spelen op de nieuwe technologische ontwikkelingen, wordt de wet nu aangepast. Voortaan moeten alle digitale publicaties, ongeacht hun drager of vorm, worden gedeponeerd bij de Koninklijke Bibliotheek van België. De enige uitzonderingen hierop vormen cinematografische procedés en online publicaties die privégegevens bevatten en/of toegankelijk zijn voor een beperkte groep van personen zijn met behulp van een gebruiksnaam en een wachtwoord (bv. een blog, een extranet of een individuele account van een sociaal netwerk).
Dankzij de uitbreiding van het toepassingsveld van de wet kan het geheugen van de volledige uitgeversproductie worden verzekerd en wordt ook dit stuk van het erfgoed bewaard voor de toekomstige generaties.“We zullen onze bezoekers binnenkort niet alleen meer papier voorschotelen, ze zullen ook met een gigantische hoeveelheid digitaal materiaal aan de slag kunnen. Dankzij de uitbreiding van de wet zal de Koninklijke Bibliotheek de volledige literaire productie van ons land verzamelen,” aldus Sara Lammens, algemeen directeur a.i. van de Koninklijke Bibliotheek van België.
In overleg met de sector
Met het oog op de wetswijziging werden verschillende overlegmomenten met de sector georganiseerd. De uitgevers erkennen zelf ook het maatschappelijk belang van een deponeringskader voor digitale publicaties en zien in het wettelijk depot een belangrijk verzamel- en bewaarinstrument.
Next steps
De concrete uitwerking van de wetswijziging zal in de loop van de komende maanden worden vertaald in een Koninklijk Besluit. Intussen ontwikkelt de Koninklijke Bibliotheek een volledig nieuwe module voor de deponering zodat auteurs en uitgevers hun digitale publicaties snel en efficiënt zullen kunnen deponeren.
(Foto: De Koninklijke Bibliotheek van België op de Kunstberg in Brussel)