Door: Edwin Mijnsbergen
Begin februari werd bekend dat DARPA, het instituut van het Amerikaanse ministerie van defensie dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van militaire technologie, onder de naam ‘Memex’ werkt aan zoektechnologie die websites en informatie kan vinden die niet wordt geïndexeerd door reguliere zoekmachines. Het belangrijkste doel van het project is het opsporen van mensenhandelaren, die vaak actief zijn op zulke sites. Wat opvalt is dat veel media in hun berichtgeving over dit project de termen ‘Deep Web’ en ‘Dark Web’ als synoniemen opvoeren. Omdat de twee in elkaars verlengde liggen is dat begrijpelijk, maar niet juist. Je kunt dat donkere internet zien als een onderdeel van ‘de diepe variant’, maar ook niet meer dan dat.
Toen ik het verleden internetcursussen gaf omschreef ik het diepe web precies zoals hierboven: het deel van het internet dat niet kan worden gevonden door zoekmachines. Ik voegde er dan altijd het nooit bevestigde weetje aan toe dat Google waarschijnlijk niet meer dan tien procent van het gehele internet indexeert. Een voorbeeld van het diepe web is een beeldbank, vol foto’s met beschrijvingen, waar een zoekmachine simpelweg niet bij kan, ook al zouden de aanbieders van de collectie dat wel willen. The dark web kun je vereenvoudigd omschrijven als een diep web dat bewust is gecreëerd. Het gaat om informatie die is verborgen in afbeeldingen, broncodes of zoekboxjes, maar nog veel bekender zijn de websites die je alleen kunt bekijken met speciale software, zoals de browser van TOR. Bekende voorbeelden dáárvan zijn Silk Road, The Hidden Wiki, Grams en – al jaren eerder – Freenet. Het zijn stuk voor stuk sites die het nieuws haalden omdat je er probleemloos en vrijwel anoniem drugs en wapens kon kopen, al dan niet met Bitcointransacties.
Media die zulke websites omschrijven als het diepe web doen niets verkeerd, maar ‘the dark web’ zou beter, want preciezer zijn. Door dat begrip te hanteren voorkom je dat mensen op den duur brave bronnen gaan verwarren met online broeinesten van criminele activiteiten.
Edwin Mijnsbergen is redacteur van IP en freelance informatiespecialist.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 2 / 2015. Het gehele nummer kun je hier lezen