Tip voor een boek, onderzoek, paper of ander geschreven werk dat interessant zou kunnen zijn voor collega-IP’ers? Laat het weten via redactie@informatieprofessional.nl.
ALIVE AND CLICKING
Er is hoop voor de democratie| Rudy van Belkom | Bot uitgevers | paperback 9789083207162 | € 24,95 | e-book 9789083207193 | € 14,95 | 368 pagina’s
‘De democratie verkeert in crisis’, wordt vaak gezegd. Experts vrezen zelfs dat ze het digitale tijdperk niet zal overleven. Nepnieuws maakt de democratie kapot, en de politieke onverschilligheid onder jongeren neemt alsmaar verder toe. Maar wat als de democratie veel levendiger is dan we denken?, vraagt de auteur retorisch. Zonder dat we het doorhebben vindt er namelijk wereldwijd een democratische revolutie plaats – niet in de stembureaus, maar op straat én online. Ondanks het feit dat veel jongeren niet geïnteresseerd zijn in politieke partijen, zijn ze enorm betrokken bij politieke kwesties. Denk bijvoorbeeld aan de wereldwijde Klimaatmars en de Black Lives Matter-beweging. Hoe kunnen we het opbloeiende activisme een plek geven in het politieke systeem? Van Belkom, die namens Stichting Toekomstbeeld der Techniek onderzoek doet naar de mogelijke invloed van technologie op de toekomst van de democratie en eerder de Technologie Kieswijzer ontwikkelde, combineert in zijn boek inzichten uit wetenschappelijk onderzoek met voorbeelden wereldwijd die de deur openen voor een hoopvolle toekomst.
TEL MEE MET TAAL EXPERIMENTEN 2020-2025
Onderzoek naar verantwoord gebruik van kunstmatige intelligentie in digitaal inclusieve dienstverlening | Anne Peetoom, Bob Bunnik e.a. | 118 pagina’s
Naar schatting hebben zo’n 2,5 miljoen Nederlanders moeite om mee te komen in de digitale wereld, in de zin van moeite met taal, met computers of met internettoegang. Het ontbreken van kennis, vaardigheden of bewustzijn kan hier een oorzaak van zijn, maar net zo goed zijn de aanbieders van digitale diensten verantwoordelijk voor digitaal inclusieve dienstverlening: voor iedereen begrijpelijke communicatie die is gericht op snelle en efficiënte hulp. Hoe je digitale laaggeletterdheid op websites kunt herkennen, valt te lezen in het recent verschenen rapport Tel Mee Met Taal Experimenten 2020-2025; onderzoek naar verantwoord gebruik van kunstmatige intelligentie in digitaal inclusieve dienstverlening.
In het project is gekeken hoe het gebruik van kunstmatige intelligentie op publieke websites veilig kan helpen bij het herkennen van hulpvragen en doorleiding naar passende hulp. In samenwerking met allerlei experts en met ervaringsdeskundigen is gekeken naar de ethische en privacyvraagstukken die hierbij een rol spelen. Dit heeft geresulteerd in het rapport, waarin suggesties worden gedaan voor vervolgonderzoek, zoals naar hoe een effectief geïntegreerd online en fysiek hulpaanbod eruit kan zien, onder meer samen met de Informatiepunten Digitale Overheid.
Het project is opgezet en uitgevoerd door Beeld & Geluid, in samenwerking met de Alliantie Digitaal Samenleven, en gesubsidieerd door het ministerie van OCW.
BELADEN ARCHIEVEN ONLINE
Juridische en ethische verkenningen in het kader van het project Collaborateurs online | Marianne Loef | Netwerk Oorlogsbronnen | 26 pagina’s
Rond de openbaarheid van oorlogsarchieven 1940-1945, vooral online openbaarheid en dan speciaal die archieven die materiaal over collaborateurs bevatten, spelen vele juridische en ethische vragen. Netwerk Oorlogsbronnen liet onderzoeken welke dilemma’s er zijn en hoe hiermee om te gaan. In het onderzoek worden vragen verkend zoals: is het juridisch toegestaan en ethisch wenselijk dat iedereen toegang heeft tot de gegevens van collaborateurs, óók als deze zijn overleden? Wat zijn de persoonlijke gevolgen voor nabestaanden van collaborateurs? En wat zijn de maatschappelijke gevolgen als deze archieven gesloten en/of moeilijk toegankelijk blijven?
VAN ARISTOTELES TOT ALGORITME
Filosofie van kunstmatige intelligentie | Guido van der Knaap | Boom uitgevers | paperback 9789024432608 | € 24,90 | 224 pagina’s
Eind mei verschijnt het eerste boek van Guido van der Knaap, die – als filosoof – de (on)mogelijkheden van kunstmatige intelligentie beschrijft tegen de achtergrond van de filosofische traditie. Met de opkomst van AI rijzen er ook fundamentele vragen: kan een machine zonder een menselijke geest wel echt denken? Zijn mens en maatschappij beter af met AI? Van der Knaap bespreekt hoe oorzaak-gevolgrelaties en het inductieprobleem van David Hume obstakels zijn voor hedendaagse AI. Hij laat zien dat de taalspelen van Ludwig Wittgenstein relevant zijn voor vertaalmachines en spraakassistenten, en hoe het panopticum van Jeremy Bentham, de disciplinerende macht van Michel Foucault en de geluksmachine van Robert Nozick ons kunnen helpen om de gevolgen van kunstmatige intelligentie te begrijpen.
GERUISLOOS VERDWENEN UIT DE BIBLIOTHEEKGESCHIEDENIS
Het lot van de ontslagen Joodse bibliotheekmedewerkers | Mark Deckers | Walburg Pers | paperback 9789462498990 | € 19,99 | e-book 9789462499003 | € 9,99 | 192 pagina’s | markdeckers.net
Eind 1940 eist de Duitse bezetter het ontslag van alle Joodse medewerkers in openbare bibliotheken. Elf bibliotheekmedewerkers raken bijna geruisloos hun baan kwijt. Mark Deckers ging op zoek naar wie zij waren en wat er met ze is gebeurd: verhalen over pijnlijk ontslag of in de knop gebroken levens, maar ook over het overleven van meerdere kampen of het overleven door moedig onderduiken. Verhalen over levens die bijna onder het stof leken te verdwijnen, maar die het waard zijn om opnieuw in het licht te zetten. Deckers is van huis uit bibliothecaris en werkt tegenwoordig bij Rijnbrink als bestuurssecretaris. Eerder verscheen van zijn hand Alles behouden, de oorlogsdagboeken van de Bibliotheek Deventer.
> In de volgende IP lees je meer over Deckers’ zoektocht in archieven en zijn documentatieproces voor Geruisloos verdwenen uit de bibliotheekgeschiedenis.
DE INCLUSIEMARATHON
Over diversiteit en gelijkwaardigheid op de werkvloer | Kauthar Bouchalikht en Zoë Papaikonomou | Amsterdam University Press | paperback 9789463727549 | € 22,50 | e-book 9789048552948 | € 10,99 | 296 pagina’s
Op het gala van Managementboek vorige maand is De inclusiemarathon van Kauthar Bouchalikht en Zoë Papaikonomou uitgeroepen tot Managementboek van het Jaar 2022. Volgens de jury een boek dat ‘er goed in slaagt om de lezer uit te leggen wat diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid op de werkvloer betekenen’. Het besef dat diversiteit en inclusie op de werkvloer belangrijk zijn en een organisatie veel kunnen opleveren, dringt tot steeds meer organisaties door, maar hoe hoe voorkom je dat het bij holle woorden en diversiteitsstatements blijft? In hun boek interviewen de auteurs 41 diversiteitsprofessionals en -onderzoekers over hun kennis en ervaringen in het werkveld van diversiteit en inclusie. Ze vertellen over de hobbels waar ze tegenaan lopen en over hun aanpak. Het maakt van De inclusiemarathon een onthullend boek over het aanhoudende gebrek aan diversiteit en gelijkwaardigheid binnen veel organisaties, maar ook een concreet verhaal over hoe organisaties diverser, gelijkwaardiger en inclusiever kunnen worden.
Deze bijdrage komt uit de papieren IP #4-2022. Het hele nummer kun je hieronder lezen of downloaden.