Door: Paul van Capelleveen
Tot 4 maart is in Museum Meermanno in Den Haag de tentoonstelling De kunst van lezen. Van William Kentridge tot Wikipedia te zien. Deze expositie eindigt met een spectaculaire installatie van de Amerikaanse kunstenaar Michael Mandiberg. Alle werken in de laatste zaal gaan uit van teksten op social media of internet, maar de zijne spant de kroon: hij heeft de Nederlandstalige Wikipedia uitgeprint.
Hij ontwierp een speciaal behang als achtergrond voor de uitgeprinte delen (bruikleen van de Universiteitsbibliotheek Gent). Alle 1074 delen zijn online te bestellen! Op tafel liggen voorbeelden van de Nederlandse én van de Engelstalige Wikipedia. Mandiberg heeft alleen teksten gedownload om rechtenkwesties rond afbeeldingen te vermijden. Maar dan nog!
Online teksten vormen een nieuwe orale literatuur. Ze veranderen continu, gaan van de een naar de ander, worden (anders) doorverteld, zijn instabiel maar tegelijk zeer toegankelijk. Op papier lijken teksten vast te liggen, maar annotaties en doorstrepingen veranderen die intussen ook.
Met projecten zoals ‘Print Wikipedia’ verkennen we onze huidige situatie: waar staan we nu? Welke versie zien wij als betrouwbaar? Welke nemen wij serieus? Welke is het meest up-to-date? Welke vorm leent zich het meest voor het lezen van de toekomst waarvoor de sleutelwoorden connectie en interactie zijn? Het zijn typisch vragen voor moderne lezers, maar ook voor informatieprofessionals.
Paul van Capelleveen is collectiespecialist Moderne bijzondere gedrukte werken en Boekgeschiedenis bij de Koninklijke Bibliotheek.