Het belang om te verduurzamen wordt in de cultuursector sterk gevoeld. Een grote meerderheid van de culturele organisaties is reeds met verduurzaming aan de slag gegaan, en vrijwel allemaal willen ze dit in de toekomst nog actiever gaan doen. Wel is er nog veel winst mogelijk, en bestaat er een duidelijke behoefte aan kennis, praktische begeleiding, en financiële ondersteuning. Dit blijkt uit het onderzoek Duurzaamheid in de culturele sector. Steppingstones voor toekomstig duurzaamheidsbeleid, dat de Boekmanstichting en Bureau 8080 vandaag presenteren in de Hermitage te Amsterdam.
Er bestaan voor culturele organisaties verschillende redenen om te verduurzamen. De culturele sector heeft bij uitstek de mogelijkheid om op een creatieve manier te laten zien waarom verduurzaming belangrijk is, en kan daarmee bewustwording creëren bij de vele miljoenen bezoekers die de sector jaarlijks ontvangt. Daarnaast heeft verduurzaming direct positieve gevolgen voor organisaties zelf, onder meer op het gebied van financiën, imago en toekomstbestendigheid.
Om te inventariseren hoe de sector met verduurzaming omgaat, is in het voorjaar van 2019 een enquête uitgezet. Ruim 250 culturele instellingen beantwoordden vragen over hun attitude ten opzichte van verduurzaming, de activiteiten die zij zelf doen, en knelpunten en behoeften.
Verduurzaming wordt weinig structureel aangepakt
De resultaten van het onderzoek tonen een sector die het belangrijk vindt om te verduurzamen – gemiddeld beoordelen respondenten dit belang met een 8,5 – en daartoe al actie ondernam. 92% van de respondenten geeft aan al iets aan verduurzaming te doen, gemiddeld op zes verschillende manieren. Intrinsieke motivatie, het creëren van bewustwording, voorbereiding op de toekomst en het eigen imago worden het vaakst als redenen genoemd. Tegelijkertijd zijn er veel aanknopingspunten om de verduurzaming van de sector te verstevigen.
Bij 70% van de respondenten zijn activiteiten om te verduurzamen niet vastgelegd in een bedrijfsplan, bij 60% van de respondenten is er niemand voor verduurzaming verantwoordelijk, en bij 80% wordt de voortgang niet gemonitord. Daarnaast geven veel organisaties aan dat een gebrek aan tijd, kennis en geld verdere verduurzaming bemoeilijkt.
Positief over verplichte duurzaamheidsmaatregelen
Als mogelijke manier om verduurzaming sectorbreed te stimuleren, is aan respondenten gevraagd wat zij ervan zouden vinden als subsidieverstrekkers eisen stellen op het gebied van duurzaamheid – een maatregel die in Engeland veel heeft opgeleverd. In Nederland is 70% van de organisaties positief over een verplichte paragraaf hierover in subsidieaanvragen, en 60% is positief over verplichte maatregelen om te verduurzamen. Wel worden onder andere financiële stimulering en maatwerk als vereisten gezien.
Verder lezen
Het gehele onderzoek is te downloaden via www.boekman.nl, en bevat naast de enquêteresultaten een inventarisatie van initiatieven op het gebied van duurzaamheid, en inspirerende interviews met good practices. Daarmee biedt de publicatie aanknopingspunten voor zowel organisaties, beleidsmakers als onderzoekers die zich voor een duurzame cultuursector willen inzetten.