Er wordt door culturele instellingen in heel Europa reikhalzend naar uitgekeken: de plannen van de Europese Commissie om het auteursrecht te hervormen. In mei kondigden de verantwoordelijke commissarissen Andrus Ansip en Günther Oettinger aan dat een van de prioriteiten van de Commissie voor de komende jaren zal zijn het wegnemen van barrières om te komen tot een ‘digital single market’. Een van de speerpunten is het doen van voorstellen voor regelgeving om het auteursrecht in de EU-lidstaten te harmoniseren. Voor december is een mededeling hierover aangekondigd waarin de hoofdlijnen zullen worden geschetst waaraan de Commissie denkt.
Van deze mededeling is op 5 november een concept uitgelekt via de blog IPKAT. Als de uiteindelijke tekst niet wezenlijk af zal wijken van deze versie, zijn onder meer de volgende voor bibliotheken en andere culturele instellingen relevante veranderingen te verwachten:
- implementatie van het Verdrag van Marrakech, waarmee in de lidstaten een verplichte uitzondering op het auteursrecht tot stand komt voor het maken en verspreiden (ook grensoverschrijdend) van aangepaste content voor mensen met een leesbeperking;
- wettelijke zekerheid voor publieke onderzoeksorganisaties wanneer zij voor wetenschappelijke onderzoeksdoeleinden text & data mining verrichten op content waartoe zij rechtmatig toegang hebben;
- helderheid over het gebruik van digitale technologieën bij de preservering van born-digital én gedigitaliseerd materiaal door cultureel erfgoedinstellingen;
- de mogelijkheid van raadpleging op afstand via gesloten elektronische netwerken van werken die in het bezit zijn van academische en onderzoeksbibliotheken, voor onderzoek en privégebruik.
De Commissie signaleert verder dat er toenemende zorg is over de vraag of de geldende auteursrechtregels een gelijk speelveld mogelijk maken bij sommige vormen van online verspreiding van content. Ze vraagt zich hardop af of rechthebbenden wel krijgen waar ze recht op hebben, en indien niet, welke negatieve gevolgen dit voor het functioneren van de interneteconomie in de EU kan hebben.
Aangekondigd wordt dat de definities in de bestaande auteursrechtregelingen nog eens tegen het licht zullen worden gehouden. Ook zal buiten het auteursrecht naar regelgeving gekeken worden, zodat het beleid consistent en effectief zal zijn. Wat dit zal gaan inhouden voor licenties tussen (openbare) bibliotheken en uitgevers over de doorlevering van e-books aan bibliotheekleden wordt uit de tekst niet duidelijk.
Het concept van de mededeling is hier te lezen.