UWV heeft een Commissie Data Ethiek ingesteld die gevraagd en ongevraagd kan adviseren over datatoepassingen die impact hebben op de cliënten van de organisatie. De commissie is samengesteld uit externe en interne experts en staat onder voorzitterschap van Jeroen van den Hoven, hoogleraar Ethiek en Technologie aan de TU Delft.
UWV wil meer en slimmer gebruikmaken van data om de dienstverlening aan cliënten en ondernemers verder te verbeteren, persoonlijker en meer op maat. Daarbij staat voorop dat de organisatie op een ethisch verantwoorde en transparante manier wil omgaan met het verzamelen en interpreteren van gegevens. Eerder publiceerde ze daarom al het Kompas Data Ethiek, waarin de uitgangspunten staan omschreven die UWV toepast bij het gebruik van data en het ontwikkelen van algoritmes. Zo mag bijvoorbeeld het gebruik van data en technologie er niet toe leiden dat bepaalde mensen of groepen onbedoeld of onbewust worden achtergesteld of bevoordeeld. Het gebruik van data is altijd onder controle van medewerkers van UWV; er is altijd sprake van menselijke tussenkomst.
‘Met datakansen komen ook risico’s’
De Commissie Data Ethiek is een volgende stap. De commissie wordt gevormd met externe experts uit het ethische vakgebied en UWV-medewerkers met expertise op het gebied van privacy, dienstverlening, informatiebeveiliging en juridische zaken. Ze gaan erop toezien dat de waarden en uitgangspunten van het Kompas Data Ethiek ook overal worden toegepast.
De commissie staat onder voorzitterschap van Jeroen van den Hoven, hoogleraar Ethiek en Technologie aan de TU Delft. ‘De taak van de commissie is om mee te denken over ethische dilemma’s die ontstaan door toepassing van datatechnologieën’, zegt hij.
Een tweede extern lid van de commissie is Sandjai Bhulai, hoogleraar Business Analytics aan de VU Amsterdam. Hij gaat met een kritisch oog kijken naar het gebruik van data en algoritmes bij UWV. Bhulai: ‘Datatechnologie kan tot grote verbetering van de dienstverlening leiden, maar met de kansen komen ook de risico’s. Bij elke mogelijke toepassing moet je je afvragen: wat doet deze toepassing, hoe dan, met welk doel, wat zijn de risico’s, en vooral: kan ik dit uitleggen aan mijn cliënten. Kun je dat niet, dan is een toepassing niet ethisch verantwoord.’
Samenwerking met TU Delft
Naast de inzet van beide hoogleraren in de commissie gaat UWV een overeenkomst aan met de TU Delft. Daar wordt een promotieplek gecreëerd voor een promovendus van de TU op het terrein van data-ethiek in de sociale zekerheid.