Een zoeksysteem in Bento-stijl. Toen ik daar kortgeleden voor het eerst van hoorde, zei dat me niets. Trendy eet- en gezondheidsrages die op Pinterest de ronde doen, volg ik kennelijk onvoldoende. Want daar bleek ‘bento’ regelmatig in die context op te duiken, toen ik er maar eens naar googelde. Het blijkt een Japans woord te zijn voor de daar gebruikte lunchboxjes, met aparte vakjes voor de afzonderlijke hapjes en ingrediënten die je van huis of uit de Bento-shop wilt meenemen.
Wat dat met zoeken te maken heeft? Dat is een heel verhaal. Uit analyse van logfiles van zoeksystemen blijkt dat gebruikers vaak ‘verkeerde’ zoekvragen stellen. Bijvoorbeeld heel specifieke vragen aan een systeem waar alleen heel andere of heel algemene dingen in zitten, met als gevolg dat gebruikers nul hits krijgen – soms wel voor 90 procent van de vragen. Maar ja, hoe moeten die ook weten waarin precies gezocht wordt als een zoekvenstertje ze uitnodigt om iets in te tikken.
In principe lijkt dat op te lossen met de huidige discovery tools, waar gewoon alles, uit een heleboel informatiebronnen in één zoekindex wordt gestopt. Aan het probleem dat je dan wel erg verschillendsoortige dingen in één bak stopt en dus ook uit je zoekactie krijgt, is iets te doen met parametrische zoektechnieken. Die laten je een zoekresultaat filteren op basis van aan het materiaal toegekende formele metadata. Een ernstiger probleem is dat je niet altijd alles in die ene discovery index kunt krijgen. Dan lijk je toch weer te moeten terugvallen op metasearch, waarvan we zo blij waren dat het door een discovery tool was vervangen. Bovendien geeft dat meestal alleen maar meer van hetzelfde soort antwoorden die alleen uit afzonderlijke containers zijn gehaald.
Maar dan komt Bentoïstisch zoeken tevoorschijn. Dat haalt meer van wat anders uit verschillende systemen. Ook wel een soort metasearch, maar dan gepresenteerd in afzonderlijke hokjes die er net zo uitzien als de vakjes van de bento lunchbakjes. Vandaar. Boven in elk vakje staat prominent vermeld om wat voor soort informatie, gegevens of bronnen dat gaat.
Wie een veel te specifieke onderwerpsvraag stelt aan een systeem met alleen algemene metadata van beschikbare databases, krijgt dan automatisch te zien dat het bakje van de Discovery Tool – waar je de vraag niet gesteld had – wel antwoorden geeft. En andere, wellicht onbekende bakjes misschien ook wel. En wie aan de Discovery Tool advies vraagt hoe beter te zoeken, krijgt te zien dat de collectie online instructies (bijvoorbeeld in Libguides) veel beter antwoord geeft dan de inhoud van die Discovery Tool. En als daar misschien wel een antwoord inzat, zou dat verdronken zijn in miljoenen andere documenten – net als bij Google.
Technisch gezien dus niet zoveel nieuws onder de zon. Een lepeltje metasearch, met een scheutje parametrisch zoeken. Het nieuwe is vooral de visuele presentatie, alsof je naar uitnodigende bentobakjes kijkt.
Eric Sieverts is redacteur van IP en freelance docent en adviseur.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 1 / 2015. Het gehele nummer kun je hier lezen