Het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) heeft een website over het roomse leven in Brabant gelanceerd: ‘Wierook, wijwater & worstenbrood’.
Tussen ca. 1850 en 1960 was ruim 90% van de Brabanders praktiserend rooms-katholiek. De Kerk heeft daardoor een enorme invloed gehad op het dagelijks leven van alle Brabanders. Zo waren er in de 19e en 20e eeuw in totaal 133 orden en congregaties actief in Brabant.
De katholieke reguliere geestelijkheid was bovendien op een breed maatschappelijk terrein actief. Vooral in het onderwijs (van kleuteronderwijs tot voortgezet (beroeps)onderwijs) en in de zorg (ziekenzorg, bejaarden- en gehandicaptenzorg en opvang van wezen). Mede dankzij hun inspanningen groeide het niveau van onderwijs en gezondheidzorg spectaculair. Bijna iedereen die nu boven de 40 jaar oud is, heeft dus wel op een of andere manier herinneringen aan dit katholieke leven.
Krengen van barmhartigheid
Natuurlijk zaten in dit legioen van religieuzen ook ‘krengen van barmhartigheid’, die zich schuldig maakten aan misbruik en ander onrecht. Ook op instellingsniveau zijn er dingen gebeurd, waar we nu met verontwaardiging en onbegrip naar kijken. Die historische werkelijkheid mag zeker niet worden ontkend. Maar daar staat tegenover dat heel veel andere religieuzen zich hun leven lang hebben ingespannen voor de medemens en daarmee een uitgebreid netwerk van zorg- en onderwijsinstellingen hebben gebouwd.
Feest van herkenning
Op ‘Wierook, wijwater & worstenbrood’ vind je niet alleen foto’s en verhalen van de meer dan duizend katholieke kerken, kloosters en lourdesgrotten in Noord-Brabant, maar je kunt ook meer te weten komen over de meer dan honderd ordes en congregaties die in Brabant werkzaam zijn geweest. In het Rooms prentenboek zullen de typisch roomse fenomenen: van knikengel tot missiebusje, van wijwatervat tot beatmis een feest van herkenning zijn. Wat weet jij nog over de angst voor onkuisheid, over de handen die je boven de dekens moest houden, over de huwelijksmoraal en de seksuele voorlichting? Blader ook eens door de katholieke kalender en de regels en de rituelen.
Maar nog belangrijker dan al die wetenswaardigheden zijn de eigen herinneringen van de Brabantse katholieken aan dat roomse leven. Deze site, die de komende tijd nog aangevuld wordt, biedt dan ook ruimschoots de gelegenheid om bij elk verhaal eigen ervaringen te delen.
Beeld: Processie in Grave, kinderen dragen vlaggetjes en houden een koord vast dat aan de bovenkant van het vaandel is vastgehecht. Het meisje in het midden mag het Ave Maria bord dragen. Foto: Smeets, Fotostudio Jean Smeets, Grave