Er is rumoer ontstaan over het feit dat NBD Biblion zevenhonderd recensenten van hun taak heeft ontheven. Aanleiding is het project ‘Automatisch metadateren’, dat op 1 maart live is gegaan. Tegelijk is er ook begrip voor de stap.
Eerder deze week kregen de recensenten via een brief te horen dat hun ‘waardevolle werk wordt overgenomen door slimme software’, wat leidde tot kritiek in Het Parool, op de literaire blog Tzum en op sociale media. Jaarlijks leverden zij ruim vijftienduizend korte recensies van nieuwe titels en recente herdrukken aan NBD Biblion, veelal tegen een geringe vergoeding.
De stap naar automatisch metadateren is overigens niet van gisteren. NBD Biblion werkte de afgelopen jaren samen met Bookarang, specialist op het gebied van literatuuranalyse en inhoudelijke boekaanbevelingen via AI, aan software hiervoor – ze nam Bookarang zelfs over in december 2020 – en communiceerde ook uitgebreid wat het automatisch metadateren zal betekenen. Volgens de website: ‘Met behulp van AI wordt een nieuwe titel volledig digitaal gelezen, waarna slimme software met hoge precisie alle metadata toekent en hiervan een korte inhoudelijke tekst maakt. Waar we voorheen vooral tijd kwijt waren aan de productie van de metadata, kunnen we ons nu meer concentreren op de kwaliteit van de data. Al met al is de doorlooptijd hierdoor veel korter geworden.’ Vier weken sneller, aldus NBD Biblion, waardoor bibliotheken hun collectie actueler kunnen maken. Volgens algemeen directeur Nina Nannini wordt ruim 85 procent van de metadata en recensies al door die software samengesteld.
Vanwege de kritiek heeft de organisatie besloten op 15 maart (15 uur) een webinar te organiseren, waarin Nannini en manager Data & Content Helene Hartlief toelichting zullen geven. Aanmelden kan via deze link.
‘Aanschafinformatie is geen recensie’
Tegelijk krijgt NBD Biblion bijval van onder meer onderzoeksinstituut Huygens ING, dat in een reactie schrijft: ‘Als literatuuronderzoekers zetten we zelf bij bijna al ons onderzoek computationele technologie in. Nut, zin en effectiviteit van zulke toepassingen valt moeilijk te betwisten. Vanuit die ervaring en expertise menen we dat de stap van Biblion om computeralgoritmes te gebruiken voor de beschrijving van boeken niet alleen een interessante, maar ook een logische, en zelfs een goede ontwikkeling is.’ Maar er zijn ook wat mitsen en maren, aldus het instituut.
Een andere nuancering komt van Jeanine Deckers (directeur-bestuurder van Bibliotheek Bibliorura in Roermond) die op haar blog Tenaanval.nl onder meer uitlegt hoe collectievorming bij bibliotheken werkt en ‘dat een AI [afkorting van aanschafinformatie, red.] geen recensie is’.