Pointer heeft voor het onderzoek naar de Vastgoedboeken een Sigma Award gewonnen, de prijs voor de beste datajournalistiek ter wereld. Dat heeft de jury van de Sigma Awards gisteren bekendgemaakt.
Het Vastgoedboeken-onderzoek gaat over onteigende en doorverkochte Joodse woningen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Makelaars, notarissen en kopers van deze panden hebben tientallen miljoenen euro’s verdiend aan deze roofhandel. De administratie van deze transacties (ook wel de Verkaufsbücher genoemd) lag jarenlang in het Nationaal Archief en is in 2019 gedigitaliseerd. Daarmee kon voor het eerst de omvang van de roofhandel in Joods vastgoed worden beschreven.
Door de publicaties van Pointer hebben inmiddels meer dan veertig gemeenten een onderzoek ingesteld naar hun rol in deze transacties. In enkele gevallen hebben gemeenten zelf panden gekocht, het rechtsherstel gefrustreerd, of achteraf belasting geheven aan terugkerende Joodse eigenaren. Het interactieve verhaal De straat die niet meer bestaat won afgelopen mei De Tegel in de categorie Online.
Dertien winnaars
De jury van de Sigma Awards is onder de indruk van de impact van het onderzoek. ‘Die was direct zichtbaar: gemeenten, zo bleek, hebben zelden eigen onderzoek gedaan. Als direct gevolg van dit project zijn velen hiermee begonnen’, valt in het jurycommentaar te lezen. Daarnaast wordt de aanpak van het onderzoek geroemd. ‘Dit project laat zien dat de krachtigste datajournalistiek niet altijd fancy technologie of geavanceerde technieken vereist. Soms vloeit het voort uit het simpelweg verzamelen van de gegevens en het vertellen van de verhalen.’
Voor de Sigma Awards 2021 waren ruim 545 inzendingen van 267 nieuwsorganisaties uit 68 landen. Een pre-jury zette in maart 140 projecten op de shortlist. Naast Pointer zijn er nog twaalf andere winnaars gekozen, waaronder redacties van The New York Times, BuzzFeed News en The Atlantic.
De Sigma Awards worden georganiseerd door een groep vooraanstaande datajournalisten en ondersteund door Google News Initiative. Het is de tweede keer dat de prijzen werden uitgereikt.
Het Netwerk Digitaal Erfgoed had in mei een interview met Pointers datajournalist Jerry Vermanen over de Verkaufsbücher.