Ook fondsen waaruit prijzen worden toegekend hebben niet het eeuwige leven. Dertig jaar geleden heeft VOGIN het Molsterfonds ingesteld, in oktober wordt het officieel opgeheven. Een korte terugblik.
Door: Eric Sieverts, redacteur van IP | vakblad voor informatieprofessionals
Het Molsterfonds was ingesteld ter nagedachtenis aan Rik Molster (1941-1984), die een belangrijke rol speelde bij de promotie van het online zoeken in Nederland, maar veel te jong is overleden. Rik werkte bij PUDOC in Wageningen en was een van de eerste voorzitters van VOGIN, de Nederlandse Online gebruikersgroep.
Geld voor het fonds was door de familie Molster beschikbaar gesteld. Jaarlijks werd uit het fonds een publicatie bekroond die te maken had met online informatie zoeken. Omdat dat bedrag bijna op is en online zoeken inmiddels een alledaagse bezigheid is geworden, is besloten het fonds op te heffen.
Molsterprijs
Voor zover bekend is de prijs twaalf keer uitgereikt. De eerste winnaar in 1986 was niet een persoon, maar een groep van zeven, een werkgroep van VOGIN zelf, die een vergelijkend onderzoek had gedaan naar toen heel nieuwe soorten microcomputersoftware. Van die groep maakten ook twee huidige IP-redacteuren deel uit – Paul Nieuwenhuysen en ikzelf. De bekroonde publicatie was een dun gestencild rapportje, verschenen als bijlage bij het blad Login, een van de voorlopers van IP. De mooier uitgegeven en veel uitgebreider vervolgonderzoeken van deze werkgroep zijn verder nooit meer bekroond.
De laatste winnaar in 2004 was Jorrit van der Harst. Hij kreeg de prijs voor een afstudeerscriptie over de toepassing van RSS. Hij studeerde af bij de toenmalige uitgeverijopleiding van de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Deze toekenning illustreert dat de prijs, hoewel geen specifieke scriptieprijs, toch relatief vaak aan scripties werd toegekend. Het is ook maar goed dat ik zelf nooit in de steeds wisselende jury heb gezeten; anders had men er vast iets achter gezocht dat vier van de dertien prijzen naar een HvA-scriptie zijn gegaan waarbij ikzelf als beoordelaar/begeleider betrokken was geweest.
Bekende winnaars
Zaten er bij de winnaars ook namen die nog altijd bekend zijn in de wereld van de informatieprofessional? In elk geval geldt dat voor Hans van Hartevelt die 26 jaar geleden in 1988 de prijs ontving voor een onderzoek naar de mogelijkheden die (toen) nieuwe optische media, zoals cd-rom, boden om ook ontwikkelingslanden toegang te geven tot voor hen hoogst noodzakelijke informatie.
Andere namen zijn onder meer Margriet van Stiphout (1990) met een onderzoek naar online databases ten behoeve van de journalistiek en Friso Keulen (1993), nu al weer geruime tijd werkzaam bij GO opleidingen. Friso onderzocht destijds in Leiden hoe universitaire informatie via campus-wide information systems verspreid kon worden. En verder in 1995 Theo Huibers voor zijn proefschrift – uiteraard een theoretische verhandeling over information retrieval. Theo is nu vooral bekend als hoogleraar in Twente (en als mede-eigenaar van strategisch adviesbureau Thaesis).
Op 9 oktober wordt dit tijdperk van de Molsterprijzen definitief afgesloten als oud-juryleden, prijswinnaars en andere betrokkenen nog een keer bij elkaar komen om het glas te heffen op een mooie tijd, een tijd met veel nieuwe ontwikkelingen waaraan ze allemaal een beetje hebben bijgedragen.
Verder lezen
Veel meer over die beginjaren van het online zoeken in Nederland en over Rik Molster kun je nalezen in een uitgebreide sfeertekening door Jan van der Burg: Online Blues: Dr. Ir. H.C. Molsterfonds | 1984-2014, een eenmalige uitgave van Stichting Vogin.
[deze bijdrage komt uit IP | vakblad voor informatieprofessionals, 7 / 2014]