Consultant Hans Vermaak schreef een gids om ‘klein en meeslepend’ te veranderen. In Iedereen verandert – nu jij nog bundelde hij de lessen die hij in dertig jaar veranderen heeft geleerd.
Door: Elsbeth Kwant
Volgens zijn collega’s is Hans Vermaak ‘de machtigste consultant van Nederland’ (MT 2017). Vermaak begeleidt al dertig jaar veranderingen en promoveerde cum laude op taaie vraagstukken: situaties die mensen willen veranderen, maar waar ze maar niet aan beginnen omdat ze zo complex zijn. Hij heeft nu voor ‘iedereen die iets voor elkaar wil krijgen dat van belang is’ samengevat wat hij in dertig jaar veranderen leerde.
Verschillende perspectieven
Verwacht geen eenvoudig toe te passen methode om te komen tot een alomvattende veranderagenda met een waterval aan grote projecten. Net als Wouter ’t Harts Verdraaide organisaties en Jaap Boonstra’s Veranderen van maatschappelijke organisaties biedt Vermaak meer verschillende perspectieven dan stappenplannen. Iedereen verandert is de meest complete gids voor mensen die echt iets willen bereiken. Wie zijn eerdere boeken kent, ziet dat Vermaak inmiddels meester genoeg is om wat hij leerde in dertig jaar veranderen in heldere taal, met aansprekende voorbeelden, op te schrijven.
Benaderbaar
Vermaak maakt verandering benaderbaar. Iedereen kan veranderen en de kunst is om bij jezelf te beginnen. Wat vind je de moeite waard om je energie in te steken? Pak dat aan, in je eigen omgeving, waar dat ook is. Zoek dan bij wat je wilt bereiken de mensen die je nodig hebt, waar die ook zijn. Accepteer dat het niet in één keer goed gaat (en wantrouw mensen die zeggen dat dat wel kan). Dat is weliswaar onrustig, maar dat hoort erbij als je iets wilt bereiken dat ertoe doet.
Wat heb je nodig?
Het tweede deel van Vermaaks boek gaat over wat je nodig hebt om de kiem van verandering die je gevormd hebt te begeleiden. Daarbij is de essentie om je niet blind te staren op één manier van denken en werken, maar je breed te ontwikkelen en in te zetten wat je nodig hebt: een aanpak die gericht is op belangen, een planmatige benadering of een die zich vooral richt op mensen. En, vaak onderschat, een lerende en zich ontwikkelende benadering.
Praktische ondersteuning
Het laatste deel gaat niet over het vraagstuk of de omgeving, maar over jezelf. Als veranderaar moet je een gematigd radicaal zijn, die door af te wijken van zijn omgeving juist wat bij te dragen heeft. Daarin geeft Vermaak praktische ondersteuning, van de kunst afkijken bij anderen tot je goed voorbereiden op sleutelmomenten.
Een heel belangrijk onderdeel van het boek is dat Vermaak je dwingt om onder ogen te zien dat veel dingen die je als excuus gebruikt om niet te veranderen, eigenlijk geen probleem zijn als je iets echt wilt. En daarmee is dit boek een waardevolle gids om ‘klein en meeslepend’ te veranderen. Want als iedereen dat doet in zijn eigen omgeving, realiseren we samen iets groots dat de moeite waard is.
Elsbeth Kwant is strategisch adviseur bij de Koninklijke Bibliotheek
Deze bijdrage komt uit IP nr. 7 / 2018. Het gehele nummer kun je hier lezen.