Voor het vierde achtereenvolgende jaar organiseerde Prissma, een subvereniging van de Koninklijke Nederlandse Vereniging van Informatieprofessionals (KNVI), een pitch. Zo wil zij innovatieve ideeën een boost geven. Dit jaar hostte het EIM (Enterprise Information Management) Zomerevent de pitch op 25 juni in het Scheveningse Kurhaus. De vakjury gaf het prijzenbedrag van 2500 euro, beschikbaar gesteld door de KNVI, aan vader en zoon De Jong. Zij ontwikkelden BOLAS, een webapplicatie waarmee leerlingen van het voortgezet onderwijs beter leren zoeken. De publieksprijs ging naar Biebview, een app die slechtzienden naar de plek van een boek in de bibliotheek leidt.
Productie: Ronald de Nijs
BOLAS wint Pitch
‘BOLAS is een webapplicatie voor het onderwijs en stimuleert leerlingen en studenten om slimmer te zoeken naar informatie. Ook kan de gevonden informatie eenvoudig worden verwerkt en gemanaged,’ aldus Thomas de Jong (18), die deze zomer is geslaagd voor zijn eindexamen aan het Christelijk Gymnasium Utrecht. Samen met zijn vader Jaap (51), docent aan de Christelijke Hogeschool Ede, heeft hij BOLAS ontwikkeld.
Jaap de Jong begeleidt onder andere studenten bij hun afstuderen en heeft gemerkt dat het grootste deel niet weet hoe ze op een slimme manier hoogwaardige informatie kunnen vinden. Zijn zoon Thomas heeft hij dat inmiddels geleerd. En daar had Thomas bij een biologieopdracht alle profijt van. De biologiedocent beloonde de opdracht met een 10 – en Thomas’ ogen waren voorgoed geopend. Het was voor vader en zoon een startpunt om de webapplicatie te gaan ontwikkelen.
‘BOLAS brengt het zoekgedrag van leerlingen die aan een project werken in kaart. En indien nodig stelt het systeem daar vragen bij,’ legt Jaap de Jong uit. ‘Het systeem ziet bijvoorbeeld welke zoekwoorden ze gebruiken, maar ook of ze voor een opdracht wel of niet gebruik maken van pdf’s. Als de gebruikers in het laatste geval niet de Booleaanse zoekoperator gebruiken, krijgen ze als mededeling: “Het valt ons op dat je niet zoekt naar pdf’s”. Dergelijke standaard feedbackcommentaren vormen het didactische onderdeel van de applicatie.’
‘Onze slogan luidt: “Jij bepaalt wat Google vindt en niet omgekeerd,” zegt Thomas de Jong als een volleerd marketeer. ‘De leerlingen gebruiken Google, maar op een slimmere manier. En ze maken gebruik van bij hun project passende databanken die door BOLAS worden aangeraden. Ook kunnen boeken uit de mediatheek van de betreffende school worden geadviseerd.’
‘Als een andere leerling een soortgelijk project doet, en zoekt binnen een bepaald vakgebied en met bepaalde kernwoorden, worden vastgelegde bronnen automatisch gekoppeld aan dat project dankzij onderliggende metadata. De leerling heeft een startpunt om verder te zoeken en bouwt voort op eerder onderzoek,’ aldus Thomas de Jong. Hij gaat zich in zijn ‘tussenjaar’ – samen met zijn vader – fulltime bezighouden met BOLAS (‘Daarna ga ik studeren’). ‘Twee programmeurs zijn nu voor ons aan het werk. In september willen we ons product gaan aanbieden aan scholen. Ook moet dan het bijbehorende handboek voor de leerlingen gereed zijn.’
De Prissma Pitch-prijs van 2500 euro, beschikbaar gesteld door de KNVI, wordt besteed aan het ontwikkelen van een geautomatiseerd referentiesysteem. ‘Zo kan de gebruiker zijn bron straks gemakkelijk citeren,’ besluit Jaap de Jong.
www.bolas.nl
Publiekswinnaar: Biebview
Lowie van Eck, Joerik Vancrayelynghe en Stephan Kleijn volgden afgelopen studiejaar een workshop Ondernemerschap aan de opleiding IDM (Informatiedienstverlening en -management) Den Haag. Uit die workshop, gegeven door Erwin la Roi en Daphne Depassé, is het concept Biebview ontstaan: een app waarmee slechtzienden makkelijk een boek in de bibliotheek kunnen vinden. Als slechtziende heeft Lowie van Eck (23) zelf ervaren hoe lastig het kan zijn om boeken in de bibliotheek op te sporen. De navigatieapp, die werkt als een TomTom, zou wat hem betreft een uitkomst zijn.
Hoe werkt het? Via een bibliotheekcatalogus op de app klikt de klant op de cover van het gewenste boek, waarna hij via een kompaspijl naar de plaats van het boek wordt geleid. Wanneer hij voor de kast van het juiste boek staat komt er een ‘oog’ in beeld. Het oog geeft aan waar in de kast het boek precies staat.
In de app draait alles om locatiebepaling en het uitlezen van een rfidchip die in het boek bevestigd is. In de rfid-chip moeten dan wel geografische metadata (waar staat het boek in de bibliotheek) zijn opgenomen. Het is een flinke klus om die data aan de rfid-chips toe te voegen, maar voor een kleine bibliotheek is het te doen, verwacht Van Eck.
Waarom is er gekozen voor een toepassing voor papieren boeken? ‘Ik heb er iets mee,’ zegt Lowie van Eck. ‘Ik zie het papieren boek niet verdwijnen. Ook de boekenuitleen binnen bibliotheken blijft bestaan. En anders kan de app gebruikt worden om bijvoorbeeld je portemonnee terug te vinden.’
‘We gaan nu bedrijven benaderen. Bovendien heeft één bibliotheek al belangstelling getoond,’ zegt Van Eck. De studenten hopen de ontwikkeling van de app door een bedrijf (‘vanwege onze studie hebben we daar geen tijd voor’) en de ingebruikname van nabij te volgen. ‘Dan kunnen we terugkijken op een mooi avontuur.
Geen prijs gewonnen, wel het vermelden waard
De groene knop
‘Voor de klant van een universiteitsbibliotheek is het zoeken naar een artikel vaak een doolhof, dat leidt naar pagina’s vol opties. Daar staat gelukkig de magische “groene knop”. Eén klik erop zet een proces in gang, waarmee de Universiteitsbibliotheek Utrecht dat doolhof ingaat. We controleren of we toegang tot de content hebben, zoeken in repositories, mailen de auteur, twitteren én verkennen de grenzen van het auteursrecht. Geautomatiseerd als het kan, handmatig als het moet.’
Initiatief van Inge Werner, Jan de Boer en Marina Muilwijk, allen werkzaam bij de Universiteitsbibliotheek Utrecht.
Dynamisch voedingsadvies voor iedere sporter die geen voedingsdeskundige is
‘Binnen een kwartier een voedingsschema maken dat gebaseerd is op eigen doelstellingen, leefstijl en persoonlijke eigenschappen. En zonder dat de gebruiker over de nodige voorkennis over voedingsschema’s dient te beschikken. Dat is het doel van een interactief platform voor krachtsporters.’
Initiatief van Rogier Ikink, student Human Information Design & Strategy (HIDS) aan de Saxion Hogeschool Deventer, en Justin Verver, student Media, Informatie en Communicatie (MIC) aan de Saxion Hogeschool Enschede.
Match&Guide
“Wat is een fijne plek om te studeren in de Universiteitsbibliotheek Utrecht, en hoe vind ik die?” De Match&Guide app biedt hulp. Met deze eenvoudige applicatie geeft de student zijn voorkeuren aan en door het scannen van QR-markers in de bibliotheek vindt hij vlug en gemakkelijk zijn weg naar die best passende studieplaats.’
Initiatief van Tessa Pronk, Johan Tilstra en Rogier Schumacher, allen werkzaam bij de Universiteitsbibliotheek Utrecht
MICMatch
‘MICMatch heeft als doel aankomende informatieprofessionals die op zoek zijn naar een stageplek en organisaties die deze stageplekken aanbieden samen te brengen op één platform. MICMatch biedt daarnaast bemiddeling aan op basis van persoonlijke kwaliteiten van de stagiaires. Zo koppelen wij de juiste stagiair aan de juiste organisatie.’
Initiatief van Toby Kok, Marieke Loos, Mitchell Lens, Pascalle Althuisius en Nicky Waage, allen volgen de opleiding Informatie en Media, Hogeschool van Amsterdam.
Pop-up bibliotheek
‘Met de Pop-up bibliotheek vergroot je de zichtbaarheid van je organisatie en leg je contact met (potentiële) gebruikers. Laat de wereld zien waar je mee bezig bent en waarom. Hoe? Maak binnen of buiten je bibliotheek een tentoonstelling, gebaseerd op keuzes van bibliotheekmedewerkers, en organiseer activiteiten die hierbij aansluiten. Dit concept is op maat toepasbaar.’
Privé-initiatief van Elvira Caneda Cabrera, werkzaam bij de UB Leiden.
Proefschriften in de schijnwerpers
‘Proefschriften die open access in de repository van de Universiteitsbibliotheek Utrecht beschikbaar zijn, moeten meer in de schijnwerpers worden gezet. Via verschillende social media-kanalen wordt nieuw universitair onderzoek op een laagdrempelige manier aangeboden. Hierbij wordt gebruikgemaakt van een pakkende afbeelding, een sprekende quote en een lekensamenvatting.’
Initiatief van Pieter Reeve, Martin Slabbertje, Saskia Franken en Ingrid van der Heijde, allen werkzaam bij de Universiteitsbibliotheek Utrecht.
VERGEETmeNIET
‘VERGEETmeNIET wil gepassioneerde verzamelaars voorzien van praktische hulpmiddelen voor hun hobby of beroep, waarmee gelijktijdig een duurzaam digitaal archief wordt opgebouwd en herbruikbare data wordt gecreëerd. Erfgoedinstellingen kunnen profiteren van deze hoogwaardige content op het moment dat de verzamelaar bereid is die met hen te delen.’
Privé-initiatief van Vincent de Keijzer, projectcoördinator Digitale Media bij Gemeentemuseum Den Haag
Workloc
‘Workloc verbindt vraag en aanbod voor mobiele werkers in Nederland. Met deze app vind je via verschillende filtermogelijkheden binnen enkele seconden een flexibele werkplek die voorziet in jouw behoeften, waar in Nederland je ook bent; gratis of betaald, samen of alleen. “Want Workloc weet waar het werkt.”’
Initiatief van Léon Oele, Monique Dubbelman, Sandra Burgman, Nancy van de Werf en Marcella Schermer, allen volgen de opleiding Media, Informatie en Communicatie (MIC), Hogeschool van Amsterdam.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 6 / 2015. Het gehele nummer kun je hier lezen