De collectie gearchiveerde XS4ALL-homepages van de KB, de nationale bibliotheek, wordt Unesco Documentair Werelderfgoed. Dat heeft de VN-organisatie voor onderwijs, wetenschap en cultuur bepaald. Het zijn de eerste gearchiveerde websites ter wereld die de status ‘werelderfgoed’ krijgen.
De KB bewaart sinds 2007 (thematisch verzamelde) websites als onderdeel van het Nederlandse geschreven erfgoed. De collectie homepages van XS4ALL bestaat uit duizenden sites uit de periode 1994-2001 en is om een aantal redenen bijzonder. Zo bestaat de collectie uit homepages die Nederlanders zelf maakten over onderwerpen die zij belangrijk vonden, in een tijd waarin online publiceren nog helemaal nieuw was. Groepen als kinderen, mensen met een beperking of met een andere etnische, culturele of seksuele achtergrond kregen op deze manier voor het eerst in de geschiedenis toegang tot een wereldwijd platform. Dit maakt deze collectie een unieke geschiedenisbron van diversiteit. Daarnaast is het bijzonder dat de collectie op tijd is gearchiveerd voordat XS4ALL zijn zelfstandigheid binnen KPN grotendeels verloor.
Erkenning van digitale cultuur
De KB is trots dat de XS4ALL-webcollectie is ingeschreven in het Nederlandse Memory of the World Register van Unesco. Kees Teszelszky, conservator digitale collecties: ‘Tot nu toe had vooral erfgoed dat ooit in het bezit was van prominente figuren de status van werelderfgoed. Voor het eerst krijgt nu erfgoed van en door gewone mensen deze status. Zij waren daar op het moment van maken heel trots op, terwijl het niet per se oud, duur of mooi is. Ik vind het een erkenning van het belang van het gewone, het alledaagse, het persoonlijke. En het is een bevestiging dat ook de digitale cultuur onderdeel is van ons rijke erfgoed en het “geheugen van de wereld”.’
Memory of the World Register
De XS4ALL-collectie is de eerste born digital collectie ter wereld in het Unesco Memory of the World Register. Met dit programma wil Unesco op internationaal niveau geschreven erfgoed beschermen, zoals archieven en collecties van bibliotheken. Het mondiale Memory of the World-programma bestaat nu dertig jaar. Om dit te vieren is het Nederlandse Memory of the World Register in het leven geroepen, waar naast de XS4ALL-webcollectie nog zeven andere voorbeelden van documentair erfgoed van uitzonderlijk belang voor Nederland op zijn geplaatst.