Wakker worden, informatieprofessionals!
Het wordt alsmaar duidelijker: in de meeste organisaties ondersteunt informatie niet de business, maar ís informatie de business. Dat geldt zo mogelijk in nog hogere mate voor overheidsorganisaties. Organisaties die hun strategische informatiepositie niet hebben gedefinieerd en ingenomen staan voor zware tijden of zijn al verdwenen.
Frappant is dat de positie van informatieprofessionals in dezelfde organisaties geen gelijke tred houdt met deze opwaardering; in functies als informatiemanager, documentalist en functioneel beheerder vervullen zij in de eerste plaats een dienende rol. Ze noemen zich graag verbinder, vertaler, tussenpersoon of iets van die strekking: niet bepaald een afspiegeling van de strategische waarde van informatie. Nu bovendien iedereen kenniswerker is geworden, is deze intermediaire functie nog maar een kort leven beschoren. Klagen dat ze aan de businesskant als ICT’ers worden ervaren en door de ICT-kant als moeilijk en deels overbodig helpt niet. Tijd voor bewustwording van eigen waarde en toekomst!
Manifest als wake-up call
Met het Manifest voor een informatie- en betekenisrevolutie beogen wij, naast andere signalen, een wake-up call af te geven voor informatieprofessionals. Hiertoe aarzelen we niet om tegen heilige huisjes te schoppenmiddels boude stellingen en uitspraken. Dit is geen tijd om voorzichtig te doen. Het is een uitnodiging om ons te bezinnen op een fundamenteel andere positionering, inhoud en werkwijze. Als we onze professie serieus nemen in het licht van wat op onze organisaties (en maatschappij) afkomt, moeten we samen hierover nadenken en samen eraan vormgeven.
Niet meedoen is geen optie
Organisaties worden geconfronteerd met een informatielandschap dat uitgebreider is dan ooit: gestructureerd maar vooral ook ongestructureerd in allerhande formats, intern maar ook extern via diverse formele en informele kanalen et cetera. Hier liggen het speelveld en de toekomst van informatieprofessionals-nieuwe-stijl, zij zijn de key players en gidsen in deze transitie. Ze nemen het voortouw in het strategisch toegankelijk maken van informatie in welke vorm dan ook en faciliteren het verantwoord gebruik ervan. Inhoudelijke kennis van het bestaande volstaat niet langer; verbeelding van wat zou kunnen omzetten in wat kan is noodzakelijk. Dit vraagt om mentale flexibiliteit en ‘smoel’.
Informatieprofessionals hebben de toekomst, maar dat is een andere dan die van vandaag; ze moeten die zelf creëren. Niet meedoen is geen optie.
Rik Maes, emeritus hoogleraar Informatiemanagement aan de Universiteit van Amsterdam en (aan)stichter van de Academy for Information & Management (maestro@ienm.nl).
Dion Kotteman, voormalig rijks-cio, partner bij Grey Matter Matters en C-level-adviseur (dion@dionkotteman.com).
Ik wens ons een effectief en integer 2024
2023 was een jaar van extremen. Op het wereldtoneel ontbrandde de vreselijke strijd tussen Israël en Hamas, terwijl de oorlog tussen Oekraïne en Rusland onverminderd doorging. Het aantal slachtoffers, vaak jong en onschuldig, groeit met de dag en het einde der wanhoop lijkt niet in zicht. Radicale stellingnames en zwart-witdenken ontnemen elke ruimte voor vergevingsgezindheid en oplossingsgerichtheid.
Verkiezingsuitslag
Op nationaal niveau zagen we een verkiezingsuitslag die in 2024 waarschijnlijk zal leiden tot een rechts-conservatief kabinet met populistische trekken. De negatieve teneur in ons land zorgt voor een bestuurlijke neiging tot nationalisme, kortzichtigheid en zondebokpolitiek, met als gevolg dat internationale samenwerking, duurzaamheid en rechtsstatelijkheid onder druk komen te staan. En daarmee, cynisch genoeg, uiteindelijk ook de bestaanszekerheid waarvan politici nu de mond vol hebben. De formerende partijen mogen niet vergeten dat het succes van Nederland altijd te danken is geweest aan onze vooruitstrevende en grensverleggende manier van denken.
Persoonlijke principes
Maar hoe zorgelijk de mondiale dynamiek en de stand van het land ook zijn, laten we het eens over onszelf hebben. Hoe was 2023 voor jouw gezin, jouw organisatie en jouw welbevinden? Zelf was ik erg druk met de lancering van mijn boek (De democratie crasht) en het uitbouwen van mijn bedrijf (Bureau Digitale Zaken). Zo nu en dan ging dat ten koste van mijn naasten en mijn ontspanning. Het is geen toeval dat ik me in mijn derde jaar als zelfstandig ondernemer ben gaan verdiepen in het thema (werk)geluk. Daarbij stel ik mijzelfsteeds de vraag hoe ik effectief en integer te werk kan gaan. Met effectief bedoel ik gefocust op mijn kerndoelen en met de aandacht gericht op mijn belangrijkste taak (zonder steeds te worden afgeleid door digitale stoorzenders). Met integer bedoel ik handelen vanuit persoonlijke principes en publieke waarden zodat iedereen er beter van wordt (met een goed evenwicht tussen eigenbelang en algemeen belang).
Het klinkt vroom en het lukt me lang niet altijd, maar werken aan iets waar je invloed op hebt, geeft grip in de woelige wereld waarin we leven. Dat zou voor jou ook kunnen gelden en daarom wens ik ons een effectief en integer 2024!
Kees Verhoeven, eigenaar van Bureau Digitale Zaken en voorzitter raad van advies van de KNVI.
Deze bijdrage komt uit het digitale magazine IP #1-2024. Klik op de onderstaande button om het hele nummer te lezen.
