Als je goed kijkt, zie je vandaag al kiemen van wat er morgen zou kunnen gebeuren. Als je heel goed kijkt, word je trendwatcher. Daar komt onvermijdelijk een dosis wishful thinking bij kijken: de voorspelde toekomst is ook een beetje zoals je wilt dat het heden zou zijn. Dat loopt meestal toch anders. Een overzicht van zes trends die geen trend geworden zijn.
Door: Matthijs van Otegem
Virtual reality
‘Twee-drie jaar geleden dacht men dat bijna iedereen nu wel een VR-bril zou hebben’, kopte De Volkskrant onlangs. Die gedachte was niet geheel onjuist: na de dino-plaatjes van AH hebben veel mensen een VR-bril… maar die ligt ongebruikt in de kast. Er zouden VR-bioscopen komen, maar kennelijk krijgt de technologie moeilijk voet aan de grond. We zijn inmiddels wel gewend aan de 3D-film met bijbehorend brilletje. Zou het er dan toch nog een keer van komen?
Augmented reality
Augmented reality lijkt op virtual reality, maar waar virtual reality een eigen wereld schept, gaat het bij augmented reality om het toevoegen van elementen aan de werkelijkheid. Pokemon Go was een absolute hit in de zomer van 2016, en werd gezien als de doorbraak van AR. Maar Pokemon Go had geen goed verdienmodel, de hype waaide weer over. Toch: augmented reality zou meer potentie hebben dan virtual reality, omdat het beter aansluit bij onze beleving. Er zijn ook al toepassingen: bijvoorbeeld kijken hoe een meubel dat je wilt kopen in je eigen huis staat. De rekenkracht van je mobieltje maakt het mogelijk, maar de echte doorbraak laat nog op zich wachten.
Chatbots
Daar zijn ze weer, de chatbots. Weer voorspeld, weer niet geworden. Super handig in theorie, maar mensen vinden het niet fijn om te praten met een chatbot. De belofte is dat je niet doorhebt dat je met een chatbot te maken hebt, maar dat vraagt geavanceerde artificial intelligence. Zover is het nog niet. Een extra hindernis voor Nederland is dat er te weinig informatie in het Nederlands beschikbaar is om van te leren. Wel zijn er gescripte chatbots: bots die een standaard protocol kunnen afwerken, zolang je maar binnen de paadjes blijft. ‘Wat is uw postcode?’ ‘Wanneer is uw krant niet bezorgd?’ Leuk, maar wie heeft er nog een krant…?
Insourcing
Na de hype om alles te outsourcen kwam er een tegenbeweging op gang: insourcen. Het idee van outsourcen was dat het goedkoper is om bijvoorbeeld een callcenter naar een lagelonenland te verplaatsen en er volgden steeds meer bedrijfsonderdelen. Helaas, de kwaliteit was er meestal ook naar; klanten kregen er last van. Insourcing zou de nieuwe trend zijn. Terughalen en met eigen mensen hoge kwaliteit leveren.
Deze trend heeft niet doorgezet. De kwaliteit van outsourcing is omhoog gegaan. Overigens zie je in het informatievak dat we nog aan het begin staan: we brengen nu systemen naar de cloud, we zitten nog in de fase van outsourcing. Het begint met software, maar je kunt ook een platform of een hele infrastructuur in de cloud zetten. Het duurt dus nog wel even voordat we weer gaan insourcen, maar misschien hoeft dat dan al niet meer.
Delen
Delen staat dicht bij de informatieprofessional. Zijn we niet de hele dag bezig met het delen van informatie?! Een mooie eigenschap van informatie is dat het meer wordt naarmate je het deelt. De deeltrend gaat echter juist over spullen. Beter gezegd: privé-spullen, die duur zijn om aan te schaffen en die je niet continu gebruikt, zoals een auto, een boormachine of een logeerkamer. Waarom zou je er dan niet samen mee doen? Als je elkaar kunt helpen, is iedereen goedkoper uit – en het is nog leuk ook. Delen is het nieuwe hebben! Helaas, je moet iets hebben om het te kunnen delen. Sommigen haken snel af, als ze alweer hun heggenschaar kapot terugkrijgen van de buren. Anderen worden er rijk mee. Mede dankzij Airbnb schieten de vastgoedprijzen in Amsterdam omhoog. Delen is het nieuwe verdienen, de vernis van idealisme is er wel vanaf.
Slimme kleding
In 2014 begon Google met de verkoop van de bèta-versie van Google Glass, een slimme bril met de functionaliteit van een minicomputer. De belofte was dat als je ergens naar kijkt, je meteen een laag extra informatie kunt toevoegen: recensies bij de naam van een restaurant op de gevel, maar bijvoorbeeld ook informatie over een persoon op basis van gezichtsherkenning. Dit riep discussies over privacy op; een jaar na de introductie verdween de bril van de markt.
In de sport zijn wearables alweer gewoon. Nieuw is dat ze worden geïntegreerd in slimme kleding, want waarom een band met hartslagmeter omdoen als je die ook in een shirt kan verwerken? Dan kun je meteen de functionaliteit van een smartwatch toevoegen, zoals GPS en stappenteller. Of een bikini die je waarschuwt als je te lang in de zon ligt. Er komen schoorvoetend smart kledingstukken op de markt, maar het prijskaartje ervan is hoog. De echte doorbraak moet nog komen.
Matthijs van Otegem is redacteur van IP en directeur van de Universiteitsbibliotheek van de Erasmus Universiteit Rotterdam.