Reporters Without Borders heeft een veilige haven gecreëerd voor persvrijheid. Een plek waar boeken boeken mogen zijn en kranten kranten – zonder censuur. Daarvoor bouwde de NGO een heuse bibliotheek in de populaire videogame Minecraft. Intussen heeft de bieb 230 oorspronkelijk gecensureerde boeken op de virtuele planken.
Wereldwijd zijn er behoorlijk wat landen waar van vrije informatie geen sprake is. De staat controleert er de pers. Blogs, kranten en websites worden er gecensureerd, journalisten gearresteerd. Veel jonge mensen groeien op plekken op waar dit dagelijkse kost is; ze kennen geen onafhankelijke informatievoorziening en leren niet hun mening te vormen. Wat ze echter wel doen, weet Reporters Without Borders (RSF), is computergames spelen, net als jongeren elders.
Zoals Minecraft, een van de meest succesvolle games ter wereld, met meer dan 145 miljoen actieve spelers per maand. In het spel kunnen spelers hele werelden bouwen van blokjes, een soort digitale Lego, en ervaren hoe het er in een vrije samenleving aan toe zou kunnen gaan. In landen waar media aan banden zijn gelegd is Minecraft gewoon toegankelijk voor iedereen.
Veilig in de bieb
Deze achterdeur heeft RSF gebruikt om The Uncensored Library te bouwen, een bibliotheek die voor Minecraft-spelers over de hele wereld toegankelijk is op de open server van de game. De bibliotheek is gevuld met boeken en artikelen die gecensureerd zijn in het land van herkomst, maar die in de krochten van de virtuele bieb veilig opgeborgen zijn, buiten het bereik van snode overheidssurveillancetechnologie. Hiermee hebben vijf journalisten uit verschillende landen – Vietnam, Saoedi-Arabië, Rusland, Egypte en Mexico – een plek waar hun stem weer wordt gehoord, ongeacht het feit of ze verbannen of vermoord zijn of in de gevangenis zitten.
Hun artikelen zijn opnieuw uitgegeven als Minecraft-boeken, in het Engels en in de oorspronkelijke taal, en via The Uncensored Library overal te lezen, ook in het land waar de werken gecensureerd zijn. Iedereen kan de boeken op de server inzien, maar niets aan de inhoud veranderen.
Cultuur en kennis
Voor de realisatie van The Uncensored Library werkte RSF samen met creative agency DDB Germany, designstudio BlockWorks en productiemaatschappij MediaMonks. Hatice Cengiz, de verloofde van de vermoorde journalist Jamal Khashoggi, ondersteunt het project.
De bibliotheek is in drie maanden gebouwd en gemaakt van meer dan 12,5 miljoen blokjes. Betrokken waren 24 bouwers uit zestien landen die meer dan 250 uur zijn bezig geweest om het gebouw neer te zetten. De architectuur is neoclassicistisch, zoals vaak bij publieke bouwwerken als musea en bibliotheken, weet RSF. Een stijl die staat voor cultuur en kennis; daarmee worden ‘vrijheid van kennis’ en de ‘kracht van het vrije woord’ nog eens extra onderstreept.
De deuren van de bieb gingen afgelopen maart open, op de World Day against Cyber Censorship. Het project kende wat server crashes in het begin omdat te veel mensen wilden inloggen, maar sindsdien is het alleen maar gegroeid, zegt RSF. ‘We begonnen met 200 boeken, nu hebben we er 230 in de library. We staan altijd open voor samenwerking met nieuwe journalisten. Het is een ongoing project. Er is geen geplande einddatum. Met een beetje onderhoud kan de server online blijven draaien en kunnen spelers de bibliotheek bezoeken wanneer ze willen, dag en nacht.’
Hashtag van de campagne: #TruthFindsAWay
Deze bijdrage komt uit IP #6/2020. Het gehele nummer kun je hier lezen.