Nederland is nog onvoldoende is voorbereid op de impact van AI, zo waarschuwt de Sociaal-Economische Raad (SER). Organisaties en bedrijven moeten actief aan de slag met AI, samen met hun werknemers. ‘Zet mensen daarin centraal’, adviseert de SER.
In het adviesrapport AI en werk schrijft de SER dat de snel opkomende AI-technologieën de vierde industriële revolutie inluiden, een tijdperk waarin mens en machine steeds nauwer samenwerken. Het biedt zowel kansen als bedreigingen. De raad stelt dat de overheid goed moet onderzoeken en monitoren welke effecten AI heeft. Ook moet de overheid stevig inzetten op AI-innovatie, het creëren van goede randvoorwaarden voor bedrijven en goed onderwijs.
Werknemers vroeg betrekken
‘Een proactieve sturing begint bij het vroeg betrekken van werknemers bij de implementatie en ontwikkeling van AI. Technologische vernieuwing vraagt om sociale innovatie en de kwaliteit van werk mag geen bijzaak zijn van vooruitgang. Menselijke waardigheid, zeggenschap en training van werkenden moeten centraal staan. Menselijk toezicht op AI-toepassingen moet zorgvuldig worden geregeld’, zo staat in het rapport.
‘Organisaties en bedrijven moeten zich proactief voorbereiden op AI, samen met hun werknemers. Daarbij moet de mens centraal staan’, zegt SER-voorzitter Kim Putters. ‘Ook is het belangrijk dat de overheid actief blijft onderzoeken en monitoren wat AI voor effect heeft op de arbeidsmarkt en verdelingsvraagstukken. We moeten waakzaam blijven voor negatieve consequenties als tweedeling. De keuzes die we nú maken, bepalen of AI zal bijdragen aan brede welvaart of juist tot verscherpte ongelijkheid en toenemende werkdruk leidt.’
Stimuleren onderzoek en innovatie
De SER hamert verder op het stimuleren van onderzoek en innovatie. Daarvoor zijn juist nu investeringen nodig. Onder meer in een Nederlandse AI-faciliteit waarin kleinere bedrijven gebruik kunnen maken van rekencapaciteit en testfaciliteiten. Deze bedrijven krijgen zo de kans om AI te ontwikkelen en in te zetten. Om internationaal concurrerend te blijven en strategisch autonoom te zijn, moeten overheid en bedrijfsleven meer investeren in wetenschap, de digitale infrastructuur en innovatie. ‘Nederland moet, samen met Europa, kunnen meekomen in de internationale AI-ontwikkeling.’
Het advies AI en werk is voorbereid door de SER-commissie Digitale Transitie onder voorzitterschap van kroonlid prof. mr. dr. Anna Gerbrandy.