De ‘Richtlijnen Preservation Imaging Metamorfoze. Beeldkwaliteit, versie 1.0 januari 2012’ zijn sinds kort op de website van Metamorfoze, het Nationaal Programma voor het Behoud van het Papieren Erfgoed, te vinden. Hans van Dormolen, imaging specialist van Metamorfoze, heeft er zeven jaar aan gewerkt.
Wat houden de richtlijnen in?
In de Richtlijnen Preservation Imaging Metamorfoze geef ik richtlijnen voor de vereiste beeldkwaliteit van de digitale moederbestanden (preservation masters) die met subsidie van Bureau Metamorfoze worden gemaakt. Het basisprincipe van de richtlijnen is dat de preservation masters net zo goed moeten zijn als het origineel. Hiermee wordt bedoeld dat alle informatie die zichtbaar is in het origineel, ook zichtbaar moet zijn in het digitale bestand.
Wat is de noodzaak hiervan?
De originelen die gedigitaliseerd worden, lijden aan autonoom verval. En uiteindelijk zullen deze papieren originelen uit elkaar vallen en vergaan. Daarom is het van belang dat alle informatie die in het origineel zichtbaar is, ook zichtbaar is in de preservation master. Zo blijft de inhoud behouden.
Bestaan er internationale richtlijnen op dit terrein?
In de Verenigde Staten is in 2010 een richtlijn gepubliceerd door het Federal Agencies Digitization Guidelines Initiative (FADGI). De Metamorfoze-richtlijnen en FADGI-richtlijnen zijn op dit moment de enige internationale richtlijnen.
Leeft het onderwerp buiten onze landsgrenzen?
Ja, behoorlijk. Ik krijg veel bezoek vanuit het buitenland en er zijn periodes dat ik veel reis voor het geven van lezingen, workshops en trainingen naar onder andere Moskou, Londen en Kopenhagen. De Metamorfoze-richtlijnen worden gebruikt in bijvoorbeeld Deense, Zweedse, Finse, Tsjechische en Amerikaanse bibliotheken en archieven. Toepassing ervan vindt ook plaats in de museumwereld, bijvoorbeeld in het Rijksmuseum en Van Gogh Museum in Amsterdam en in het Metropolitan, MoMA en Guggenheim in New York.
Hoeveel testversies zijn er aan versie 1.0 voorafgegaan?
In 2007 is de eerste conceptversie gepubliceerd en in 2010 een tweede.
Er is veel tijd in gestoken?
Zeven jaar maar liefst! In 2005 ben ik aan het onderzoek begonnen met mijn collega Robert Gillesse. Het eerste stuk in 2007 hebben we samen geschreven. Daarna ben ik alleen doorgegaan. Hierbij heb ik met veel mensen nationaal en internationaal samengewerkt. Naast mijn onderzoek geef ik ook advies en ik begeleid verschillende projecten. Het is dus niet zo dat ik al die tijd uitsluitend met de richtlijnen bezig ben geweest.
Er loopt een NEN-procedure?
Bij het NEN is onlangs een eerste bijeenkomst geweest waarbij mensen uit de culturele sector en van digitaliseringsbedrijven waren uitgenodigd. Het doel: nagaan of er behoefte is aan een NEN-norm voor digitalisering naast (of aanvullend op) de Metamorfoze-richtlijnen. Het is nog onduidelijk hoe dit proces verder zal verlopen.
En de richtlijnen worden ook opgenomen in een ISO-standaard?
Ja, onlangs is ISO TC42 WG26 opgericht; van deze werkgroep ben ik lid. We gaan een norm voor digitalisering opstellen die is gebaseerd op de Metamorfoze- en FADGI-richtlijnen. In de Metamorfoze-richtlijnen geef ik een duidelijke structuur en hiërarchie in de technische beeldcriteria. Mijn indruk is dat deze methodiek overgenomen zal worden in de nieuwe ISO-standaard. En dat is mooi!
Deze bijdrage komt uit IP nr. 3 / 2012. Het gehele nummer kun je hier lezen