Nog geen jaar na het stopzetten van de productie van Google Glass komt Google alweer met een nieuw, ambitieus project om technologie naadloos te verweven met onze levens. Met Project Jacquard wil Google ontwikkelaars de mogelijkheid geven om van kleding heuse touchscreens te maken. De gevolgen van smartkleding zijn echter vergaand.
Door: Vincent Janssen
Tijdens de jaarlijkse Google Developer Conference, op 28 en 29 mei, werd de ‘slimme’ stof Jacquard gepresenteerd. Die slimme Jacquard bestaat uit metalen en synthetische draden die in textiel zijn verwerkt. Zo kan de stof fungeren als een touchscreen: met een vingerbeweging over bijvoorbeeld een mouw of broekspijp, gemaakt met dit interactieve textiel, kunnen telefoons, computers of andere gekoppelde apparatuur worden bediend.
Hoewel het project nog in de kinderschoenen staat, luidt het volgens Google een nieuwe periode in van technologische ontwikkeling. Het onzichtbaar integreren van technologie in onze levens staat echter al veel langer op de agenda van Google.
James Bond
Googles geheime afdeling, Google X, is al jaren bezig met projecten die veel gelijkenissen hebben met de technische snufjes van Q uit de James Bond-films. Zelfrijdende auto’s en een transportsysteem met drones zijn enkele voorbeelden van projecten waar de sciencefictiondivisie aan werkt.
Zulke projecten kunnen veel impact hebben op het dagelijks leven. Door de ontwikkeling van Google Glass en de aankondiging van Google Contact Lenses laaiden discussies over de inbreuk op privacy fel op. Maar bij een smartphone is in ieder geval nog te zien wanneer iemand een camera gebruikt of het internet raadpleegt, iets wat van de nieuwe Google-producten veel minder goed te zeggen is.
Het gebruik van Jacquard heeft enkele morele implicaties. De innovatieve stof kan dusdanig worden weggewerkt in bestaande kleding dat het gebruik van aangesloten apparaten (zoals een camera) voor anderen niet meer zichtbaar is. Gelukkig biedt het project, naast handig gereedschap voor gluurders en amateurspionnen, ook andere mogelijkheden. Zo ook voor de modewereld, die de kleding uiteindelijk moet gaan produceren.
Nederlandse pionier
Sinds een paar jaar verricht de Nederlandse ontwerper Anouk Wipprecht pionierswerk met de integratie van techniek in mode. Wipprechts bewegende en lichtgevende ontwerpen waren eyecatchers tijdens de SuperBowl en het Eurovision Songfestival. Met Project Jacquard lijkt haar vooruitstrevende visie van ‘fashion-tech’ mainstream te worden en biedt de technologie kansen voor zowel ontwerpers als technici om de functionaliteiten van kleding naar nieuwe hoogtes te tillen. Kledingfabrikant Levi’s is de eerste officiële partner van Google om de smartkleding te gaan produceren. Samen gaan zij proberen onze geliefde jeans te transformeren tot een slim apparaat waarmee gegevens kunnen worden verzameld en uitgewisseld.
Niet alleen kunnen wij straks met Jacquard externe apparaten aansturen, ook biedt deze kleding ons de mogelijkheid om informatie over ons lichaam en de omgeving te analyseren. Net als bij Google Contact Lenses, waarmee diabetespatiënten hun suikerspiegel meten, zijn de medische toepassingen gebouwd op directe feedback over lichaamsfuncties van ongekende waarde. Zo zou smartkleding bijvoorbeeld continu lichaamstemperatuur, ademhaling of bloeddruk kunnen monitoren. Google ziet ook kansen liggen om onze communicatie te veranderen en te verbeteren. Hoe dit gaat uitpakken is echter nog niet bekend.
WiFi-sok Project Jacquard is nieuw en spannend, maar dergelijke technologische ontwikkelingen hebben een groter potentieel dan enkel twitteren met je smartjeans of een foto maken met je WiFi-sok. Wat communicatiemiddelen betreft beperken wij ons momenteel tot alleen een telefoon in onze broekzak, maar als wij hierdoor in de toekomst helemaal worden ‘bedekt’, aldus Google, kan Jacquard gaan communiceren met andere voorwerpen. De theorie van het ‘internet der dingen’, waarbij gegevensuitwisseling niet alleen plaatsvindt tussen menselijke gebruikers maar ook tussen zelfstandige intelligente apparaten, komt hierdoor een stap dichterbij.
Googles futurist Ray Kurzweil sprak begin juni zelfs over een toekomstige directe verbinding tussen ons brein en het web. Project Jacquard en vergelijkbare Googleproducten zijn wellicht het begin van een nieuw hoofdstuk in de relatie tussen mens en techniek, waar wij alleen nog maar een radertje zijn in het complexe netwerk van verbonden entiteiten, zoals slimme handdoeken of pratende knuffels.
Vincent Janssen is specialist Scientific Information bij de Maastricht University Library.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 6 / 2015. Het gehele nummer kun je hier lezen