Nederlandse auteurs zijn woedend op Meta, het moederbedrijf van Facebook, Instagram en WhatsApp. Zij beschuldigen het techbedrijf ervan zonder toestemming hun teksten te hebben gebruikt voor de ontwikkeling van de AI-chatbot van Meta, Llama AI.
Meta heeft in de Verenigde Staten een digitale bibliotheek met daarin miljoenen boeken, wetenschappelijke teksten en cartoons samengesteld om het Llama AI-model te trainen. Diverse schrijvers hadden in de VS bezwaar gemaakt tegen deze bibliotheek, LibGen genoemd, maar verloren de rechtszaak die volgde.
Tussen de naar schatting 7,5 miljoen boeken zitten ook duizenden werken van Nederlandse schrijvers, blijkt uit een analyse van Nieuwsuur. Ook andere grote techbedrijven, zoals Anthropic en OpenAI, hebben de database gebruikt. Auteurs als Sacha Bronwasser en Philip Huff voelen zich bestolen, zeggen ze tegen Nieuwsuur. ‘Maar omdat deze bedrijven zo groot zijn, komen ze ermee weg. Het is gewoon klassiek kolonialisme: een heel grote entiteit pakt wat het wil hebben’, aldus Huff.
Geen fair use
De Auteursbond, de beroepsorganisatie voor Nederlandse schrijvers, riep schrijvers die zich benadeeld voelen op zich te melden. Er zijn al ruim zeshonderd reacties binnengekomen, zegt Anja Sicking, voorzitter van de sectie Literaire auteurs. Het handelen van de techbedrijven omschrijf ze als ‘maffiapraktijken’.
Voor het trainen van hun modellen vragen deze bedrijven geen toestemming aan de schrijvers van teksten. Dat leidt tot een aanhoudende stroom van rechtszaken tegen de techbedrijven. De rechtszaak over LibGen werd verloren, omdat de rechters oordeelden dat de taalmodellen van de bedrijven iets nieuws creëren. Het gebruik van de teksten valt daarmee onder de wet fair use. Die wet bestaat in Nederland en Europa niet, volgens marketing- en AI-jurist Charlotte Meindersma. ‘Je mag hier niet zomaar auteursrechtelijk werk van anderen gebruiken als je daar geen toestemming voor hebt.’
Juridische stappen
In een reactie aan Nieuwsuur zegt Meta dat wat het bedrijf doet gewoon mag. Met de toevoeging dat zijn taalmodellen ‘ongelooflijke innovatie, productiviteit en creativiteit stimuleren’. De Auteursbond beraadt zich op juridische stappen.