Van 24 t/m 26 januari jl. vond in Riga, Letland, de 26ste editie van Bobcatsss plaats. Bobcatsss is een congres voor bibliotheken en informatiewetenschappen en wordt georganiseerd door studenten. Centraal thema dit jaar was ‘The power of Reading’.
Door: Joris Giesbers, student Informatiedienstverlen
Hoewel lezen een basisvaardigheid is waarover iedereen in de moderne samenleving moet beschikken, zijn er mensen die dat om uiteenlopende redenen niet kunnen, aldus de organisatie van Bobcatsss. “Lezen is een manier om nieuwe, oude, bruikbare en niet zo bruikbare informatie in ons dagelijks leven tot ons te nemen.” In deze 26ste editie kwamen dan ook veel onderzoeken aan bod die ofwel met lezen ofwel met bibliotheken – het algemene thema van Bobcatsss – te maken hadden.
3 keynotes
De drie keynote sprekers belichtten het onderwerp ‘The power of Reading’ ieder vanuit een eigen invalshoek. Jurģis Šķilters (voorzitter van het Laboratorium voor Perceptuele en Cognitieve Systemen, Faculteit Computerwetenschappen aan de Universiteit van Letland) sprak over de manier waarop mensen lezen. In een onderzoek heeft hij aangetoond dat we niet zomaar van links naar rechts lezen, maar dat we veel woorden als het ware voorspellen en dus eigenlijk niet echt ‘lezen’. Deze voorspellingen maken we op basis van onze eerdere leeservaringen.
Ute Schneider (opleidingsdirecteur bij het Gutenberg Instituut voor Wereldliteratuur en geschreven media/boekstudies) behandelde de rituelen tijdens het lezen. Denk bijvoorbeeld aan de zithouding waarin mensen het liefst lezen of in welke omgeving ze lezen als het prettigst ervaren. Daarnaast vertelde Schneider over haar onderzoek naar presentaties van lezers op sociale media, zoals ‘BookTubers’, mensen die vloggen over een boek dat ze net hebben gekocht of gelezen.
De derde en laatste keynotespreker, Katalin Bella (assistent-docent bij Departementsbibliotheek en Informatiekunde, Faculteit der Geesteswetenschappen, Universiteit van Eötvös Loránd) vertelde over haar onderzoek naar wat Hongaarse schrijvers zelf lezen en in hun eigen bibliotheek hebben staan. Hiermee probeerde Bella in kaart te brengen of datgene wat een schrijver zelf leest ook terug te vinden is in zijn eigen boeken.
Sombere boodschap
In de andere programmabijdragen, waaronder de posterpresentaties en paper sessies, zat vaak een sombere, niet heel verrassende boodschap: mensen en dan vooral jongeren lezen steeds minder. Hiernaar is veel oplossend onderzoek gedaan en verschillende bevindingen daarvan werden op Bobcatsss gepresenteerd.
In deze sessies draaide het vooral om de vraag wat bibliotheken kunnen doen om verschillende leeftijdsgroepen te stimuleren om naar de bibliotheek te komen en hier te gaan lezen. Een van de gepresenteerde onderzoeken had als oplossing dat het bibliotheekinterieur een huiskamersfeer moest krijgen. Ook zouden er meubels moeten staan waarop men comfortabel kan zitten lezen.
Opvallend
Opvallend was dat de gepresenteerde onderzoeken veel op elkaar leken: het draaide veelal om de vraag hoe bibliotheken mensen kunnen stimuleren om in de bibliotheek te gaan lezen. Daarnaast probeerden veel van deze onderzoeken een oplossing aan te dragen voor de huidige problemen in bibliotheken, zoals het dalende aantal abonnementhouders en het afnemende gebruik van bibliotheekfaciliteiten.
In de gepresenteerde onderzoeken werd jammer genoeg nauwelijks naar de toekomst gekeken. Naar mijn mening mag daar volgend jaar wel meer aandacht aan worden besteed. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de vraag wat big data, linked data en open data kunnen betekenen voor de samenleving, bibliotheken, bedrijven en overheden. Hoewel deze onderwerpen niet direct te maken hebben met het thema van dit jaar, horen ze mijns inziens wel thuis op een conferentie voor bibliotheken en informatiewetenschappen.
Wil je meer weten over Bobcatsss? Neem dan een kijkje op de Facebookpagina en website van Bobcatsss. In januari 2019 vindt de 27ste editie plaats in Osijek, Kroatië.