De KVAN zegt ‘met grote zorg te hebben kennisgenomen’ van de waarschuwingsbrief met advies van de AP over het online plaatsen van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) door het Nationaal Archief. ‘Wij vrezen dat dit catastrofale gevolgen heeft voor onderzoekers en bewijszoekende burgers en voor de toegang tot archieven in bredere zin.’
De Koninklijke Vereniging voor de Archiefsector Nederland (KVAN) ‘betreurt het als door dit advies de inzage in oorlogsarchieven voor burgers, onderzoekers en wetenschappers wordt geblokkeerd, en roept de politiek op het advies van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) te ontraden en de archiefsector te steunen bij zijn praktijk van het zorgvuldig beschikbaar stellen van informatie uit archieven’. ‘De waarschuwing van de AP is te beperkend en houdt geen rekening met het grote maatschappelijke belang van dit belangrijke oorlogsarchief, dat tachtig jaar na de oorlog online toegankelijk zou moeten worden. Juist het CABR heeft grote relevantie voor educatieve doeleinden en museaal gebruik in de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog.’
‘Archivering in het algemeen belang’
In de voorbereiding naar het online plaatsen van het CABR heeft het Nationaal Archief, in samenwerking met consortiumpartners NIOD, Huygens Instituut en WO2NET, alle mogelijke mitigerende maatregelen getroffen om de privacy van levende personen te beschermen in overeenstemming met de AVG, stelt de KVAN. ‘Zo zijn de gegevens van alle verdachten gecheckt met het Register van Overledenen. Van alle verdachten die daar niet in voorkomen worden de dossiers offline gehouden. Door deze en andere maatregelen zijn de risico’s tot een absoluut minimum beperkt. Wat overblijft zijn gegevens van enkelen die mogelijk in dossiers van overleden personen kunnen voorkomen. Het is lang niet zeker dat dit bijzondere, strafrechtelijke of gevoelige gegevens zijn.
Dit belang kan niet opwegen tegen het grote belang van openbaarheid van dit archief. “Archivering in het algemeen belang” is zelfs een wettelijk erkende grond in de AVG, die ook in het buitenland wordt gehanteerd. Een goed voorbeeld hiervan zijn de Arolson Archieven in Duitsland die online zijn geplaatst.’
Grootst mogelijke zorgvuldigheid
‘Het Nationaal Archief heeft in de aanloop naar het online plaatsen van het CABR met diverse maatschappelijke partners samengewerkt, zoals de organisaties van nabestaanden van “foute” Nederlanders, van verzetsmensen en van Joodse en andere slachtoffers. Met hen heeft uitgebreid overleg plaatsgevonden, onder meer in een Ethisch Beraad dat hiervoor in het leven is geroepen. Het resultaat is dat bij al deze organisaties het draagvlak groot is voor het online plaatsen van het CABR.
Als archiefinstellingen en archivarissen maken wij al decennialang voortdurend risicoafwegingen als het gaat om het belang van bescherming van de persoonlijke levenssfeer en het belang van openbaarheid, ook online. Dit gebeurt met de grootst mogelijke zorgvuldigheid. Dat is ons vak. En over deze uitvoering zijn burgers zeer tevreden, getuige ook het feit dat ons hierover nauwelijks klachten bereiken.’
De uitgebreide reactie van de KVAN en haar oproep richting AP en ook de ministeries van OCW en J&V lees je hier.