De Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) trekt 16,8 miljoen uit voor het project Macroscope, dat onderzoekers moet helpen om maatschappelijke verandering, desinformatie en vertrouwen in Nederland beter te begrijpen. De KB draagt bij aan dit project door onder andere bronnen beschikbaar te stellen.
Het project bouwt de eerste ‘macroscoop’ ter wereld, een hulpmiddel om ingewikkelde maatschappelijke problemen op grote schaal te onderzoeken. Het is een zogeheten onderzoeks-infrastructuur, opgebouwd uit vier samenhangende elementen. De eerste twee elementen zijn de beveiligde dataopslag waar de informatie opgeslagen en beschermd wordt en een collectie gekoppelde bronnen zoals enquêtes en archieven. De laatste twee lagen omvatten AI-onderzoekstools en een portal om de informatie te benaderen.
De Macroscoop bouwt verder op bestaande Nederlandse infrastructuren zoals ODISSEI en CLARIAH. Hiermee krijgen onderzoekers op een veilige manier toegang tot grote hoeveelheden gevoelige, onderlinge verbonden data. Zo kunnen zij deze data veilig analyseren.
Datasets
Macroscope verbindt datasets uit verschillende domeinen, van sociale wetenschap en taalkunde tot digitale media en cultuur. De KB levert hier met de Universiteit van Amsterdam (UvA), het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (Beeld & Geluid) en het Instituut voor Nederlandse Taal (INT) een belangrijke bijdrage aan.
Zij werken samen aan het Netherlands Media Corpus. Deze onderzoekscollectie bevat websites en sociale media maar ook e-kranten. Hiermee kunnen onderzoekers op een verantwoorde manier analyseren hoe taal, media en maatschappelijke discussies zich door de jaren ontwikkelen.
Wetenschappelijk onderzoek
De bronnen die tot het corpus behoren, worden gestandaardiseerd en op een manier beschikbaar gesteld die zowel crossmediaal onderzoek mogelijk maakt, als de bescherming van privacy en auteursrechten waarborgt. De KB kan dankzij dit project zijn collecties nog beter beschikbaar stellen voor wetenschappelijk onderzoek, haar eigen infrastructuur innoveren én haar collectie op een relevante manier verrijken.
Martijn Kleppe, directieteamlid van de KB en bestuurslid van CLARIAH-NL: ‘De Macroscope laat zien wat er mogelijk is als we uitzoomen en verbindingen leggen – tussen onderzoekers, disciplines én digitale collecties van erfgoedinstellingen. Zo ontstaat nieuw inzicht en een stevige basis voor toekomstig wetenschappelijk onderzoek.’