Een ebookliefhebber vraagt: ‘Ik las dat het Europese Hof van Justitie recentelijk heeft geoordeeld dat ebooks niet onder een verlaagd btw-tarief mogen vallen. En dat terwijl ik uit eerdere nieuwsberichten heb begrepen dat men op Europees niveau bezig is om de btw-tarieven van papieren boeken en ebooks gelijk te trekken. Hoe zit dat nou?’
Raymond Snijders antwoordt: Hoewel het in Nederland per uitgever (en per titel) verschilt, betaal je voor een ebook gemiddeld tussen de 55 en 75 procent van de papieren prijs. Bij het vaststellen van die prijs spelen verschillende zaken. Een belangrijke rol is weggelegd voor het hoge btw-tarief voor ebooks. Digitale titels worden namelijk gezien als een digitale dienst. Dit betekent dat in Nederland niet het lage btw-tarief van 6 procent in rekening wordt gebracht, maar het reguliere tarief van 21 procent. Je betaalt dus vanuit de basis al meer voor een ebook dan voor een papieren boek.
Nu heeft Nederland dat niet zelf bedacht. In de Europese btw-richtlijn (2006/112/EG) zijn afspraken gemaakt over welke goederen en diensten eventueel onder het lage btw-tarief mogen vallen. In die richtlijn staat vervolgens dat ‘langs elektronische weg verrichte diensten’ uitgezonderd zijn van dat lage btw-tarief. Er zijn diverse rechtszaken in onder andere Frankrijk en Duitsland geweest over de vraag of ebooks wel echt als een digitale dienst beschouwd moeten worden. Die hebben geleid tot eerdere uitspraken van het Europese Hof van Justitie hierover. En die uitspraken zijn glashelder: ebooks zijn definitief ‘langs elektronische weg verrichte diensten’ en kunnen daarom niet onder het lage btw-tarief vallen. Punt.
De zaak die de afgelopen maanden speelde betrof een Poolse rechtbank die bij het Europese Hof toetste of het ongelijk behandelen van papieren boeken en ebooks tegen het beginsel van fiscale neutraliteit is. En zelfs of dat tegen het beginsel van gelijke behandeling is zoals dat in het handvest van de grondrechten van de Europese Unie staat. Dat vond het Europese Hof niet en dus blijven alle eerdere uitspraken van toepassing: er kan geen lager btw-tarief gerekend worden voor ebooks.
Tenminste, zolang de huidige btw-richtlijn geldig is natuurlijk. Die biedt geen enkel houvast om het lage btw-tarief te hanteren voor digitale media en dat is de reden dat de Europese Commissie in december 2016 een voorstel heeft ingediend voor een nieuwe btw-richtlijn. In die richtlijn is expliciet opgenomen dat papieren media en digitale media gelijk zijn. Daarmee wordt het mogelijk voor de Europese lidstaten om digitale kranten, digitale films en ook ebooks onder het lage btw-tarief te laten vallen.
Dit voorstel moet nog besproken worden in het Europees Parlement en heeft een lange weg te gaan voordat het eventueel kan worden ingevoerd. In Nederland heeft de regering echter in januari 2017 al aangegeven het voorstel actief te steunen om elektronische en fysieke publicaties gelijk te behandelen
Het ‘Voorstel voor een richtlijn van de Raad tot wijziging van Richtlijn 2006/112/EG wat btw-tarieven op boeken, kranten en tijdschriften betreft’ is daarom op de agenda van de commissie Financiën van de Eerste Kamer geplaatst. Deze commissie van de Eerste Kamer neemt deel aan gesprekken en debatten die moeten leiden tot een standpunt van de Nederlandse regering voor de bespreking in het Europees Parlement
Hoewel niet te voorspellen is wanneer de prijzen van ebooks in Nederland naar beneden kunnen dankzij een lager btw-tarief, is het wel redelijk zeker dat dit op termijn gaat gebeuren. Daar zijn de meeste Europese landen het gelukkig nu al over eens.
Raymond Snijders is senior informatiebemiddelaar bij Hogeschool Windesheim.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 3 / 2017. Het gehele nummer kun je hier lezen.