De jonge onderzoeker: de informatieprofessional als visual storyteller

Voor zijn studie Media, Informatie en Communicatie deed Niall MacKellar een afstudeeronderzoek naar de potentiële rol van een informatieprofessional bij visual storytelling. Welke vaardigheden heeft hij daarvoor nodig?

Door: Niall MacKellar

Hoewel we er nauwelijks nog bij stilstaan, komen we dagelijks in aanraking met visual storytelling. Twee bekende voorbeelden zijn datavisualisatie en de infographic, waarmee complexe informatie op een heldere en eenvoudige manier via beeld en tekst kan worden vertaald. Datavisualisatie is vooral gericht op het visualiseren van data, terwijl een infographic veel meer draait om het uitleggen van een proces.

Dergelijke visualisaties spelen al langere tijd een belangrijke rol in de krant. Er zijn zelfs aparte afdelingen binnen kranten die zich hier geheel op focussen. Sinds een paar jaar hebben zich ook verschillende bedrijven in het ambacht van visual storytelling gespecialiseerd. Opvallend: in dit vakgebied schitteren informatieprofessionals door afwezigheid.

Onderzoek

Als toekomstig informatieprofessional heb ik mij in 2013 vijf maanden beziggehouden met ‘The Light Challenge’, een maatschappelijk project waarin de burger centraal stond. In groepsverband moesten wij, een groep studenten van diverse (inter-) nationale studies, de verlichting in een straat in Almere opnieuw ontwerpen. De focus lag op de participatie van de buurtbewoners: zij konden mede bepalen hoe het nieuwe ontwerp eruit zou komen te zien. Het gebruik van visual storytelling bleek een verhelderende methode te zijn om de buurtbewoners bij het proces te betrekken en te informeren over het vervolg van het project.

Dit project heeft ertoe geleid dat ik voor mijn afstudeerscriptie de potentiële rol van een informatieprofessional bij de ontwikkeling van visual storytelling heb onderzocht. Ik heb onderzoek gedaan naar zowel de opleidingen tot informatieprofessional als het onderwijs voor de professionals die deze visualisaties maken (bij de krant, een ontwerpbureau of als freelancer). Dit resulteerde in een vergelijking tussen de vaardigheden die een informatieprofessional vanuit de opleiding meekrijgt en de eisen die gesteld worden aan de ontwikkeling van datavisualisaties en infographics.

Vaardigheden

Bij de ontwikkeling van visual storytelling zijn een paar aspecten van belang. Enerzijds moet je vaardig zijn in het onderzoeken, analyseren en beoordelen van informatie, anderzijds moet je ook verstand hebben van grafisch ontwerpen en dien je met softwareprogramma’s om te kunnen omgaan. Misschien wel de belangrijkste vaardigheid, vooral bij het ontwikkelen van infographics, is het kunnen vertellen van een verhaal. Dat laatste is nu precies een vaardigheid waarover een informatieprofessional niet beschikt en wat hem bij de meeste opleidingen ook niet wordt geleerd. Reden dat de journalistiek – een sector die deze vaardigheid wel tot in de puntjes beheerst – wel veelvuldig vertegenwoordigd is in deze branche. Het werkveld is door de crisis op zoek naar allround- of exceptionele talenten – die op dit moment niet aanwezig zijn bij de huidige groep informatieprofessionals. In de toekomst zouden werkgevers dergelijke talenten wel in deze groep kunnen vinden, mits de informatieopleidingen andere accenten leggen.

Waar op dit moment nog te veel de nadruk ligt op het ontwerpproces in het algemeen, zou de focus meer moeten liggen op de exceptionele vaardigheden van de informatieprofessional. Denk bijvoorbeeld aan datasets creëren en data scrapen skills die ontwerpers en journalisten niet bezitten en waar ook daadwerkelijk vanuit de branche vraag naar is. Hiermee kan een informatieprofessional zich onderscheiden van journalisten. Maar ook van ontwerpers, want op het gebied van grafische vormgeving zal een informatieprofessional nooit op hetzelfde niveau komen als ontwerpers, die hier zo’n vijf jaar voor hebben gestudeerd. Door ontwerpers te betrekken bij de opleiding zorg je ervoor dat toekomstige afgestudeerden beter zullen aansluiten bij de vraag vanuit de markt – en daardoor sneller en op de juiste posities een baan zullen vinden. Met enige aanpassing van het curriculum zou studenten dus een mooi nieuw perspectief gegeven kunnen worden in hun carrière als informatieprofessional.

Niall MacKellar heeft Media, Informatie en Communicatie gestudeerd aan de Hogeschool van Amsterdam. 

Deze bijdrage komt uit IP nr. 1 / 2014. Het gehele nummer kun je hier lezen