Door: Edwin Mijnsbergen
Als het even kan wacht ik het liefst zo lang mogelijk met het schrijven van een nieuwe aflevering van IP Lingo. Je weet immers maar nooit of er zich nog een mooi woord aandient dat opeens in zwang raakt. Deze maand verscheen er op de valreep inderdaad een, die ik zelf – in al zijn varianten – prachtig vind. Op vakantie in Sardinië, met alleen de smartphone op zak, ontging ook mij het nieuws niet over die vervelende hangjongeren in Zaandam die dagelijks worden gefilmd door vlogger Ismail Ilgun. Ik zag de verontwaardigde commentaren op zowat alle sociale platformen en nieuwssites.
Het woord viel me meteen op: treitervlogs. Het klonk heel vertrouwd, maar ik wist ook bijna zeker dat ik het voor het eerst hoorde en las. Ik besloot de oorsprong uit te gaan zoeken, maar liep daarbij tegen de beperkingen van de smartphone aan. In Google kun je daarmee niet zoeken op datum, alleen op vastgestelde periodes. Daarom vroeg ik het aan collega Raymond Snijders. Die zou er vast wel raad mee weten. Dat wist hij inderdaad. Binnen tien minuten kreeg ik antwoord.
Het woord bleek op 9 september gemunt te zijn door De Telegraaf, waarna het gretig werd overgenomen door andere media. Alleen al in dagbladen kwam Raymond drieënveertig vermeldingen tegen. Drie dagen na dato!
Mijn gevoel zei me ook dat het woord een blijvertje is, al kon ik niet duiden waarom. Ook hier hielp Raymond. Hij verwees naar Lexicon Taalbank, dat nog diezelfde vrijdag schreef over het woord. Beter dan dat kan ik het niet verwoorden: ‘Het woord is om verschillende redenen interessant. In de eerste plaats omdat het type filmpjes dat nu als treitervlogs wordt getypeerd, al wel wat langer bestond, terwijl er nog geen naam voor was. In de tweede plaats omdat vlog (in tegenstelling tot bijvoorbeeld blog) tot nu toe niet zo productief is als tweede deel van samenstellingen. Modevlog, nieuwsvlog, buurtvlog – dan heb je het zo ongeveer wel gehad. En tot nu was er al helemaal geen samenstelling met vlog op basis van een werkwoord, zoals treitervlog wél is.’
De Lexicon Taalbank legt vervolgens uit waarom de betekenis van het woord meteen duidelijk is, en dat het ‘zomaar een begrip kan worden’ omdat het een fenomeen in opkomst betreft. Dát voelde ik dus. 🙂
Edwin Mijnsbergen, redacteur van IP en freelance informatiespecialist.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 7 / 2016. Het gehele nummer kun je hier lezen.