Door: Edwin Mijnsbergen
Laat ik het maar meteen toegeven: in mijn huis wemelt het van de ongelezen boeken. Naast mijn bureau staan er zes gebroederlijk naast elkaar. Die hebben prioriteit. Die hebben al anderhalf jaar prioriteit, maar dat gegeven is een wassen neus van jewelste. Ik maak er simpelweg de tijd niet voor vrij. De ene keer geef ik de voorkeur aan het spelen van een videogame, de andere keer aan vertier buitenshuis. Aan alle andere boeken die ik ooit kocht en nog zou moeten of willen lezen zal ik niet te veel woorden vuil maken. Het zijn er minstens dertig. En het gekke is: hoe schuldig ik me soms ook voel over al die onaangeraakte werken: ik doe er niets aan om de stapels weg te werken.
Onlangs las ik op de website van BBC News dat er een woord bestaat voor bovenstaand verschijnsel: tsundoku. Dat van oorsprong Japanse woord wordt in de Engelstalige Wikipedia gedefinieerd als het verzamelen van leesvoer zonder het daadwerkelijk te lezen, zodat er stapels ontstaan. Het woord zou zijn voortgekomen uit Japanse straattaal van eind negentiende eeuw, en is een samentrekking van de woorden tsunde-oku (dingen opstapelen voor later) en dokusho (boeken lezen).
Om een of andere reden vind ik het wel fijn, dat een woord als tsundoku bestaat. Blijkbaar is het fenomeen niet iets van deze tijd of van deze regio alleen. Grappig is ook dat er inmiddels al diverse varianten op bedacht zijn. Columnist Ger Groot schreef er vorig jaar november over: ‘Het tsundoku-boek dat helemaal aan het zicht onttrokken is geraakt, bewoont een hel waarin iedere hoop verloren lijkt. Ooit was “de hel” een speciale afdeling in de Franse Bibliothèque Nationale, waar boeken werden bewaard die de censuur niet hadden doorstaan. Uitgeleend werden ze nooit: een speciale variant van het tsundoku-bestaan.’ Dat roept bij mij dan weer de vraag op hoeveel van de boeken die wél worden uitgeleend door bibliotheken ook echt worden gelezen. Daar hoor je dan weer niemand over.
Edwin Mijnsbergen is redacteur van IP en freelance informatiespecialist.
Deze bijdrage komt uit IP nr. 6 / 2018. Het gehele nummer kun je hier lezen.